Jul 01, 2019
Opatoshu caricature, Henryk Berlewi
INTRODUCTION
Despite its focus on the visual arts and art criticism, Milgroym also served as a venue for fiction and poetry, showcasing the work of avant-garde Yiddish writers such as David Bergelson, Der Nister, Moyshe Kulbak, H. Leivik and Leib Kvitko as well as translated fiction and poetry from the likes of Saul Tchernichovsky, Arthur Schnitzler, and Hugo Van Hoffmannstal. One repeated contributor was American-based author Joseph Opatoshu who published a total of five prose pieces in the Magazine, two of which are now available in English translation as part of our ongoing Milgroym project.
See also “A Problem” translated by Raphael Halff and Zeke Levine.
Click here to download a PDF of this story and its translation
דרײַ מאָל האָט פֿרעד ראָזען איבערגעלײענט דעם בריװ װאָס זײַן לערערין, מיס לאָרענס, האָט אים געשריבן.
זי האָט געגלייבט אין אים, זיך אַרומגעטראָגן מיט זײַנע קורצע דערצײלונגען, געהאַט אַפֿילו אָפּגעדרוקט אײנע אין אַ פּראָװינציעלן װאָכנבלאַט. און יעדעס מאָל, װען ער האָט זיך געזען מיט מיס לאָרענס, געהערט װי זי רעדט, װי זי װאַרפֿט אָן אײן בילד נאָכן צװײטן, פֿלעכט אַרײַן שטיקער פֿון די קלאַסיקער, טענהט אַז די לערביכער טעמפּן אָפּ די קינדער און גיבן אַ געלעגנהײט יעדן קאַליקע צו װערן אַ לערער, מאַכן דעם קעגנשטאַנד פֿאַר אַ מלאָכה, װען אין אמתן דאַרף אַ לערער זײַן אַ קינסטלער, דאַרף שפּילן אױפֿן אײדלסטן אינסטרומענט — דעם קינדס נשמה — װען זי האָט אַזױ גערעדט, האָט דער יונגער ראָזען, אַ בייגיק בחורל מיט אַ געדיכטן קאָפּ האָר, געפֿילט װי אַלע קעמערלעך עפֿענען זיך בײַ אים, קװאַלן אָן.
די מרה־שחורה, װאָס האָט זיך געלייגט אױף זײַנע נײַנצן־יאָריקע פּלײצעס איז פֿאַרשװוּנדן, דער פּלאָנטער פֿון ניט־קלאָרע חלומות איז געװאָרן דורכזיכטיק און אַלץ אין אים איז געװען זיכער, אַז ער דאַרף נאָר װעלן, װעט זיך אַ װעלט צו אים צוהערן. און אין דעם ליכטיקן צימער מיט די ברײטע פֿענצטער, װאָס האָט אַזױ האַרמאָנירט מיט מיס לאָרענסעס זוניקע האָר, װוּ װערטער, צאַפּלדיקע װערטער האָבן זיך געקײַקלט, אָנגעװאָרפֿן בילדער, צעשװוּמען און איבערגעלאָזט נאָך זיך חלומות — אין דעם צימער האָט פֿאַרבענקט געקלונגען מיס לאָרענסעס שטימע.
אַן אױפֿגעלייגטער איז ראָזען געגאַנגען צו מיס לאָרענס, זיך יעדע װײַלע אַ טאַפּ געטאָן בײַ דער בוזעם־קעשענע, װוּ זײַן נאָר װאָס אָנגעשריבענע דערצײלונג איז געלעגן, געזען פֿאַר זיך איר שמײכל און אַ דאַנקבאַרקײט האָט אים אַרומגענומען. ער האָט זי פֿאַרגעטערט, קײן מאָל ניט געטראַכט װעגן איר װי אַ נײַנצן־יאָריקער בחור טראַכט פֿון אַ יונגער שײנער פֿרױ. ער איז געװען זיכער, אַז זי איז אַנדערש פֿון אַנדערע — זי איז מיס לאָרענס. און הינטער דעם אַלעם האָט געשװעבט, װי אין אַ תּוהו־ובֿוהו אַן אָפּקלאַנג פֿון אַ זינדיקער מחשבֿה, אָן אַ פֿאָרעם, אָן אַ נאָמען, זיך געקײַקלט דורך זײַטיקע װעגעלעך, װאָס האָבן, דאַכט זיך, קײן שײַכות ניט געהאַט מיט מיס לאָרענס. און אין דער זעלבער צײַט האָט ער פֿון ערשטן טאָג אָן, װאָס ער האָט זיך מיט איר באַקאַנט, קײן מאָל ניט געזען אין איר די פֿרױ. איז געװען אַ זוניקער טאָג, פֿלעגט זי נעמען די שילער און אַרױספֿאָרן מיט זײ הינטערן שטאָט, פֿאָרלעזן שטיקער פֿון שעקספּיר אַזױ, אַז יעדער איז אַרײַנגעצױגן געװאָרן, מיטגעשפּילט. און אַז דאָס װעטער איז געװען שלעכט, האָט זי זיך אַרומגעזעצט מיט די מײדלעך און בחורימלעך, גענומען לײענען אַ בוך, אַרומגערעדט זײַטיקע זאַכן װאָס האָבן, דאַכט זיך, קײן שײַכות ניט געהאַט מיטן ענין און בײַ אַלעמען האָבן זיך די אױגן געעפֿנט, אַלײן גענומען זען, געהאַט די פֿרײד פֿון שאַפֿן, פֿון פֿונאַנדערװיקלען פּלאָנטערס…
קײנער האָט ניט געװוּסט, פֿאַר װאָס מיס לאָרענס האָט ניט חתונה, פֿאַר װאָס זי האָט ניט קײן באַקאַנטע, חבֿרט זיך בלױז מיט די שילער, װױנט אײנע אַלײן. און, אַז אַ שילערין האָט דערצײלט, װי זי האָט מיס לאָרענס געטראָפֿן פֿאַר דער הײליקער גאָטס־מאַמע אױף די קני אַ פֿאַרװײנטע, האָבן אַלע מיט רחמנות גענומען קוקן אױף דער נאָך יונגער דאַמע, װאָס לאַכט אַזױ האַרציק, אַז אַלע מוזן מיטלאַכן און אין דעם געלעכטער איז דאָ אַזאַ ליכטיקײט, װאָס מישט זיך אױס מיט אירע זוניקע, עטוואָס צעפּאַטלטע האָר.
אין די אָװנטן, װען ס׳איז זעלטן פֿאַרבײַגעגאַנגען אַ מענטש, האָט זי ראָזען באַגעגנט אין פּאַרק. זי איז ניט געגאַנגען, דאַכט זיך געלאָפֿן איבער די פֿינצטערע אַלעען אײנע אַלײן. דער ראָק צעקנעפּלט, די האָר צעשױבערט, געקוקט אין אַלע זײַטן, װי זי װאָלט עמעצן געזוכט, און אירע טריט האָבן אױסגעקלאַפּט דעם אומרו פֿון דער נאַכט.
ראָזענען איז אײַנגעפֿאַלן אַז מיס לאָרענס מוז זײער לײַדן, מוז זײַן אומגליקלעך, אַנדערש װאָלט זי ניט געקאָנט אַזױ לאַכן, ניט געקאָנט מיטן בלױזן קלאַנג פֿון איר שטימע אױסשפּינען אַרום זיך אַ לעגענדע.
אָװנט נאָך אָװנט פֿלעגט ער זיך באַהאַלטן צװישן די בײמער און אַ פֿאַרציטערטער װאַרטן זי זאָל פֿאַרבײַגײן.
דעמאָלט האָט ער איר געװיזן זײַן ערשטע דערצײלונג. זי האָט אים גערופֿן צו זיך, פֿאַרהאַלטן זיך צו אים װי צו אירס אַ גלײַכן, לאַנג גערעדט, אים אױפֿגעהױבן איבער זיך, געצײַגט װי מענטשן קאָנען ניט שרײַבן. און אַז ראָזען איז אַװעקגעגאַנגען האָט ער געפֿילט אַז די װעלט איז שײן, װי לאַנג עס לעבן אַזעלכע מענטשן װי מיס לאָרענס. ער האָט אָנגעהױבן עפֿטער קומען צו איר. די באַציִונגען זײַנען געװאָרן מער חבֿריש און אַז ער האָט זי אײן מאָל אָפּגעשטעלט אין פּאַרק, האָט זי אים געכאַפּט אונטערן אָרעם, געגאַנגען מיט אים ביז שפּעט אין דער נאַכט און ניט אױפֿגעהערט צו רעדן.
Three times Fred Rosen read the letter his teacher, Miss Lawrence, had written him. She believed in him and carried his short stories around with her wherever she went; she’d even managed to get one of them published in a provincial weekly newspaper. Rosen listened whenever Miss Lawrence spoke—piling image upon image, blending the words of classic writers in with her own, as she lamented the state of the textbooks that dulled the wits of children, giving any old idiot the chance to become a teacher, debasing the discipline to the level of a mere trade when in reality a teacher needed to be an artist, needed to play on that most noble of instruments: the child’s soul—when she spoke like that Rosen, a graceful boy with a thick mop of hair, felt every cell in his body opening up, swelling inside him.
The melancholy weighing down on the nineteen-year-old’s shoulders vanished, his tangled, murky dreams became clear, and he felt a deep sense of security: as though, should he so desire, the whole world would listen to him. And in that bright, wide-windowed room, which matched Miss Lawrence’s sunny hair, words, wriggling words swirled and cast images, before eventually fading, leaving dreams behind them in their wake—in that room Miss Lawrence’s voice rang out, full of yearning.
Rosen went to Miss Lawrence in a cheerful mood, tapping every now and then his shirt pocket, which held a newly-written story. Anticipating her smile, he was overcome by a sense of gratitude. He worshiped her, never thinking of her the way a nineteen-year-old boy thinks of a beautiful young woman. He was convinced she was different from the others—she was Miss Lawrence. And behind it all, as though in a cloud of confusion, hung the echoes of a sinful thought—formless, unnamed—circling around him, seemingly unconnected to Miss Lawrence. All the same, from the very beginning, he had never seen the woman in her. If it was a sunny day she would take the students out to the edge of the city, and read them extracts of Shakespeare in such a way that they were captivated, and felt like playing along. And if the weather was bad she would sit down with the girls and boys and read a book, exploring various digressions that didn’t seem to have anything to do with the matter at hand, but that opened everyone’s eyes, allowing them to see for themselves, affording them the joy of creativity, of untangling problems on their own.
No one knew why Miss Lawrence had never married, why she had no friends, why she only spent time with her students, or why she lived alone. When one student mentioned that she’d spotted Miss Lawrence on her knees, weeping before an image of the Virgin Mary, everyone began to pity that young woman, whose laughter—always so infectious—contained a lightness that seemed to merge with her radiant, tousled hair.
In the evenings when there were few passersby, she would meet Rosen in the park. She did not walk but seemed to run over the dark paths all on her own. Her coat unbuttoned, her hair dishevelled, glancing around her as though searching for someone, while her footsteps tapped out the rhythm of the unsettled night.
It occurred to Rosen that Miss Lawrence must be in great pain, that she must be very unhappy; otherwise she wouldn’t be capable of laughing like that, wouldn’t be capable of spinning a legend around herself with the mere sound of her voice.
Night after night he would hide among the trees, trembling as he waited for her to pass.
Then he showed her his first short story. She invited him back to her apartment and treated him as an equal. They spoke for a long time; she lifted him up, showing him all the ways a person can write. And Rosen walked away with a feeling that the world was beautiful as long as there were people like Miss Lawrence in it. He started to pay her regular visits. Their relationship grew increasingly friendly, and once, when they met in the park, she took him by the arm and they walked and talked together long into the night.
***
ראָזען האָט אָנגעקלונגען. מיס לאָרענס האָט אים װאַרעם באַגעגנט, װי תּמיד. זי איז געגאַנגען אָנגעטאָן אין װײַסן, אָנגעיאָגט אַ זומערדיקײט … זי האָט אים באַקװעם אַװעקגעזעצט און ער האָט אָנגעהױבן לײענען. זי האָט געשטראַלט, אים עטלעכע מאָל איבערגעריסן, אױסגעדריקט צופֿרידנקײט, װי זי װאָלט אַ שותּף געװען צום אָנגעשריבענעם. אַז ער האָט געענדיקט, האָט זי אים לאַנג געגלעט איבער די האָר, גערעדט אַזױ חבֿריש און אין דעם רעדן זײַנען געװען טראָפּנס פֿאַרדראָס, װאָס ער, ראָזען, דאַרף שױן ניט די עצות פֿון מיס לאָרענס. ער איז אַ שרײַבער מיט גרױסע מעגלעכקײטן, די װעלט איז פֿאַר אים אָפֿן, קאָן אָן אַ צװײטנס הילף שאַפֿן װיפֿל זײַן האַרץ גלוסט — און ער טוט עס. דאָס איז געװען דאָס ערשטע מאָל, װאָס ראָזען האָט זיך שלעכט געפֿילט מיט מיס לאָרענס. ער האָט געבענקט נאָכן זוניקן געלעכטער, געבענקט נאָכן מענטש, צו װעלכן מע דאַרף אַרױפֿקוקן. און דאָ האָט ער געזען פֿאַר זיך אַ פֿרױ, אַ שײנע פֿרױ, װאָס טראָגט אין זיך אַ סוד, פֿאַרװאַנדלט דעם סוד אין אַ קדשי־קדשים און איז מקריבֿ פֿאַרן טױטן חלום איר געלעכטער, די זוניקע פֿלעכטן, דעם שײנעם קערפּער. דער „רשע“ װאָס אין מענטש האָט זיך אין ראָזענען געװעקט, אים אונטערגעזאָגט, אַז ער, ראָזען, איז העכער פֿון מיס לאָרענס און שטאַרק געװאָלט פֿאַרפֿירן אַ שמועס װעגן איר פּערזענלעכן לעבן. זי האָט דאָס באַמערקט, אױסגעמיטן דעם געשפּרעך און יעדעס מאָל װען ער האָט אים װידער אָנגערירט, איז זי איבערגעגאַנגען צו אַן אַנדער ענין. מיס לאָרענס האָט אים ניט אױפֿגעהערט צו גלעטן, געװען אַזױ ליבלעך, װי זי װאָלט מורא געהאַט אים אָנצוּװערן. און אַז ער האָט שפּעט אין אָװנט זיך אױפֿגעשטעלט, זיך גענומען געזעגענען, האָט זי נאָך אַלץ גערעדט, געװען שטאָלץ מיט איר יונגן פֿרײַנד, אים אָפּגעהאַלטן בײַ דער טיר, ניט אַרױסגעלאָזט זײַן האַנט פֿון אירער.
ראָזען איז געשטאַנען װי אין פֿיבער. די נאָענטקײט, די צעשױבערטע האָר, די װערטער — אַלץ האָט אים געהילט אין צעפֿלאַמטע נעצן. און אַז ער האָט זיך שױן געפֿונען הינטער דער טיר, האָט ער דערפֿילט אַז זי איז פֿאַר אים איצט מער װי די פֿריִערדיקע מיס לאָרענס. ער איז געשטאַנען אַ װײַלע, געטראַכט װוּהין צו גײן, זיך אײַנגעקוקט אין דער שטילער נאַכט און אױפֿגעכאַפּט פֿון דער װײַטנס אַן אָפּקלאַנג פֿון אַ געװײן. ער האָט זיך בעסער אײַנגעהערט. עס איז אים מיט אַ מאָל אײַנגעפֿאַלן אַז דאָס שטילע געװײן טראָגט זיך פֿון מיס לאָרענסעס צימערן. ער האָט שױן אָנגענומען די האַנטאַבע, געװאָלט צוריק אַרײַנגײן, איז װידער שטיל געװאָרן. דער מוח האָט בײַ ראָזענען פֿיבערהאַפֿט געאַרבעט, געזען אױף מײַלן, און דאָס שטילע געװײן האָט זיך געטראָגן מיט מער פּײַן װי פֿריִער. ער האָט לײַכט געעפֿנט די טיר. מיס לאָרענס אַ האַלב נאַקעטע איז געלעגן פֿאַר אַ גרױסן געקרײצטן יעזוס. די האָר צעשאָטן, די אױגן װי בײַ אַ נאַכטװאַנדלערין.
***
דעם ייִד אין ראָזענען איז פֿרעמד געװען אַזאַ קרבן, ניט געקאָנט צונױפֿבינדן די צװײ מיס לאָרענסעס, און אַן איבערגעשראָקענער אַ װיספּער געטאָן איר נאָמען. זי האָט אַ װאָרף געטאָן מיטן קאָפּ, אַרױסגעלאָזט אַ קװיטש, אין דרײַען אַ געקאָרטשעטע זיך גענומען רוקן, װי זי װאָלט מורא געהאַט פֿאַר קלעפּ, געקוקט אױף ראָזענען פֿון אַ װינקל און זיך פֿונאַנדערגעװײנט.
***
Rosen rang the bell. Miss Lawrence greeted him warmly, as always. She was dressed all in white, an aura of summer about her. She sat him down comfortably and he began to read. She beamed, interrupting him several times to express satisfaction, as though she too had a hand in what he had written. When he’d finished, she stroked his hair, speaking in a friendly tone. But her words contained a hint of resentment that he would no longer need to turn to her for advice. He was a writer with great potential; the world lay open before him and he would create to his heart’s content without anyone else’s help—he was doing so already. That was the first time Rosen felt bad in Miss Lawrence’s company. He missed her sunny laughter, missed the person he’d needed to look up to. Now he saw before him a woman, a beautiful woman, who harbored a secret inside her, transforming it into a Holy of Holies where, at the altar of the dead dream, she sacrificed her laughter, her sunny braids, and her beautiful body. The beast that hides inside a man awoke within Rosen, whispering to him that he, Rosen, was better than Miss Lawrence, and he felt a strong urge to pry into her personal life. She noticed and became evasive, changing the subject whenever he attempted to delve deeper. Miss Lawrence continued to caress him, ever so tenderly, as if she were afraid to lose him. Later that evening when he stood up to take his leave, she was still talking, still proud of her young friend; she lingered by the doorway still holding onto his hand, preventing him from leaving.
Rosen stood as in a fever. Her proximity, her tousled hair, her words surrounded him in a flaming net. And when he finally found himself on the other side of the door, he felt that she was now more to him than she had been. He stood there for a moment considering where to go. Gazing out into the tranquil night he thought he could make out the distant echoes of weeping. He listened more closely and realized that the quiet sobbing was coming from Miss Lawrence’s apartment. He grabbed the door-handle, intending to go back inside, and paused once again. His brain was working feverishly, seeing miles ahead, and the muted sobbing continued with renewed distress. He cautiously opened the door. Miss Lawrence lay, half undressed, before a large crucifix, her hair in disarray, her eyes like those of a sleepwalker.
***
Such an offering was alien to the Jew in Rosen; in his mind he could not reconcile the two Miss Lawrences and, frightened, he whispered her name. She spun her head around, letting out a squeal. She backed away into a corner, squirming as though afraid of being hit; taking one look at Rosen, she broke down in tears.
