Jul 01, 2019
INTRODUCTION
There is much that strikes the reader as strange in Joseph Opatoshu’s “A Problem,” or in Yiddish, “A Shayle.” Of course the premise alone is a strange one: the forefather Abraham wants to appease his sexual frustrations with Daisy, a “mulatto,” who strongly evokes a victim of American slavery. Strange, then, is Abraham’s position as slaveowner. Strange is Sarah’s portrayal as a hideous, sickly, and hostile old woman. Strange are repetitive sentences, and the seemingly contradictory clauses. But strangest of all is that Opatoshu likely had a similar shayle. According to his grandson Dan Opatoshu, in the 1920s, the Leyvik, Glantz-Leyeles, and Opatoshu families would rent a house in upstate New York and spend the summers there, together. “For the course of the summers the Glantzes and the Opatoshus would switch mates. My grandfather would have a bedroom with Fanya Glantz, and Adele, my grandmother, would share a bedroom with Glantz.” In the summer of 1924 Opatoshu published this story. Do not confuse the Abraham here with the burly, sunburnt Joseph Opatoshustrolling over upstate New York landscape, hand in hand with his friend’s wife, while his own sits on the porch watching the children play naked in the grass.
Click here to download a PDF of this story and its translation
אַבֿרהם האָט אַלײן ניט געװוּסט װי רײַך ער איז. די בהמות, װאָס האָבן זיך אַרומגעדרײט אױף די אָפּגעצױמטע לאָנקעס, האָבן זיך כּמעט יעדעס יאָר בײַם צײלן געטאָפּלט. שטיקער לאַנד זײַנען צוגעקומען – געבראַכט מיט זיך פֿרישע הענט און אין הױף האָט מען פֿון באַגינען ביז אָװנט שװער געאַרבעט, זיך געװײקט אין שװײס.
אַבֿרהם האָט ניט גערוט, זיך ניט געקענט פֿאַרלאָזן אױף איציקן, דעם ניט־דערבאַקענעם בן־יחיד. ער האָט אַ קוק געטאָן צו די בהמות, געשטאַנען בײַם שנײַדן די תּבֿואה, אַרײַנגעאָטעמט דעם פֿרישן ריח פֿון דער שױמיקער מילך, אױפֿגענומען סוחרים. ער האָט אױף אַ מינוט ניט אַרױסגעלאָזט די לײצעס און געזען, אַז אַלע באַשעפֿענישן אױף זײַן פֿאַרם זאָלן גײן אין שפּאַן.
אַבֿרהמס צעװאַקסענער גוף, דער רױטער קאַרק װאָס האָט זיך געהאַלטן בײַם איבערלייגן, דאָס דורכגעבאַקענע פּנים מיט די רױטע אָדערלעך — אַלץ האָט אַרױסגערופֿן דרך־ארץ. ער האָט ניט געקענט זען װי מענטשן זיצן לײדיק — זײַנען די „הענט“ אונטער זײַן בליק געװאָרן פֿלינקער, די באַװעגונגען – ראַשער.
ער אַלײן פֿלעגט זיך אַװעקשטעלן מיט אַ קאָסע אױף דער לאָנקע, אַרבעטן האַנט אין האַנט מיט די שניטערס, זיך פֿאַרגעסן אין דער אַרבעט.
בלױז בײַ זיך אין הױז איז אַבֿרהם געװען שטיל. די דינסטן האָבן געמוזט גײן אױף די שפּיץ נעגל, גערעדט מיט די ליפּן װי עס װאָלט געװען אַ חולה אין שטוב. אַבֿרהמס װײַב, שׂרהלע, איז געװען אַ שװאַכע, אַן אױסגעצערטע, שױן יאָרן געפֿאָכעט מיט דער נשמה. זי האָט יעדע װײַלע אױסגעצױגן דעם לאַנגן דאַרן האַלדז, װוּ מען האָט געקענט צײלן די אױפֿגעצילעװעטע רײפֿלעך, װי בײַ אַן אָפּגעצופּט הענדל, און אַ בלעכענער הוסט האָט געקאָרטשעט און געמאַטערט דעם שװאַכן גוף.
זי האָט פֿײַנט געהאַט טומל, געזעסן גאַנצע טעג בײַם פֿענצטער, געקוקט אױף דער לאָנקע און אַז זי האָט אַ מאָל דערזען װי אַ האָן שאַרט זיך צו אַ הון, מאַכט חנדלעך, האָט זי זײ אַ בײזע פֿונאַנדערגעטריבן:
— אַ גראַרי היר! אַװעק!
פֿון אױפֿרעגונג האָט זי זיך פֿאַרהוסט, זיך פֿאַרקליבן אױף דער װעראַנדע, װוּ די שנור האָט זיך געשפּילט מיטן יאָריקן אײניקל.
אַבֿרהם, װאָס האָט געהאַט אױף די פֿינגער דעם גאַנצן הױף און אַלע האָבן געציטערט פֿאַר אים, האָט אין שטוב קײן הױך װאָרט ניט געקענט אַרױסרעדן, זיך געפֿילט שלעכט מיט זײַן געזונטן גוף. פֿון זון האָט ער קײן נחת ניט געהאַט, זיך אױף אים װײניק געקענט פֿאַרלאָזן. מיטן װײַב איז ער געװען פֿון דער װײַטנס, שױן יאָרן מיט איר ניט געלעבט. מיט אַלע חושים איז ער געװען פֿאַרטאָן אין דער פֿאַרם, געװען אױף די פֿיס מיטן טאָג צו גלײַך, קײן מאָל ניט געװוּסט װען די נאַכט איז אַװעק, זעלטן זיך אָפּגעגעבן דין־וחשבון.
אַזױ זײַנען דורך יאָרן. אַבֿרהם איז רײַך געװאָרן, זײער רײַך, האָט שױן ניט געדאַרפֿט מער אַרבעטן, זיך אָבער ניט געקענט מער העלפֿן, געאַרבעט װי פֿריִער.
זײַט אָבער די שנור איז געקומען אין הױף אַרײַן, איז ער געװאָרן אומרויִק. אָנגעהױבן פֿריִער צו קומען פֿון פֿעלד, נאָכן עסן זיך פֿאַרמאַכט אין קאַבינעט, זיך איבערגעגעבן שלעכטע מחשבֿות. און זײ זײַנען ניט אָפּגעטראָטן, אים באַפֿאַלן, װי פֿאַרעקשנטע פֿליגן, זיך גערייצט, װאָס ער פּײַניקט דעם גוף, װאָס זײַן פּראַצע, זײַן עשירות, װעט אַװעק מיטן רױך. דאָס װײַב איז קראַנק, שױן יאָרן קראַנק – – –
אָפֿט, אַז ער איז געריטן איבער די פֿעלדער, געזען אַרום זיך אַזױ פֿיל קי, אַזױ פֿיל פֿערד און דאָס לאַנד ציט זיך אָן אַ סוף, קרעכצט פֿון צו פֿיל שפֿע, איז אים אײַנגעפֿאַלן — אַז ער איז אַבֿרהם, אַז גאָט האָט אים געבענטשט, װײַל ער גייט אין זײַנע דרכים, אַז ניט בחינם הײסט דער זון יצחק, די שנור — רבֿקה.
פֿון די אומענדלעכע פֿעלדער האָט זיך דערטראָגן אַ שטים, זיך געװיקלט אַרום אים, אײַנגערוימט:
— אַבֿרהם, אַבֿרהם – – – איך האָב דיך רײַך געמאַכט – – – איך האָב דיך גרױס געמאַכט – – – גײ צו פֿרענקן, דעם שעפֿער, נעם זײַן דײזין פֿאַר אַ קעפּסװײַב – – –
ער האָט אױפֿגעציטערט, געװאָלט פֿאַרטרײַבן די בײזע מחשבֿות און אָפּגעשטעלט דאָס פֿערד בײַ אַ קלײן הײַזל:
– האָ – האָ – האָ!
דײזי, אַ יונגע מולאַטקע, איז אַרױסגעקומען, זיך פֿאַרנײגט פֿאַרן בעל־הבית:
— דער טאַטע איז אױף דער לאָנקע!
אַבֿרהם האָט לאַנג געטראַכט װעגן דײזין, געפּלאַנט זי צו באַזיצן אין װאַלד, זיך געטרײסט, אַז אַלע אָבֿות האָבן געהאַט קעפּסװײַבער. דער געדאַנק האָט זיך געדרײט בײַ אים אין מוח, אױסגעשפּונען אַ קרײַז איבער אַ קרײַז, אַ קרײַז אין אַ קרײַז, און אין דער מיט איז געזעסן דײזי אין גאַנצן פֿון סאַמעט.
פֿון שטעטל איז אָנגעפֿאָרן דער אַלטער שוחט.
— ר׳ לאָזער, איר פֿאָרט צו מיר?
— יאָ, ר׳ אַבֿרהם!
— גוט, איך װיל טאַקע מיט אײַך עפּעס רעדן.
אַבֿרהם איז אַרױף אױפֿן שוחטס בריטשקע, צוגעבונדן פֿון הינטן דאָס פֿערד. דער שוחט האָט אָנגעשטעלט אַן אױער:
— לאָמיר הערן.
— איך מײן, בײַ ייִדן – – – הײַנט. מײן איך – – – מער װי אײן װײַב טאָר אַ ייִד ניט האָבן, האַ?
— נײן, ר׳ אַבֿרהם, מען טאָר ניט! װעגן װאָס האַנדלט זיך?
— איך מײן, אַז אײנער האָט אַ קראַנק װײַב, אַ שלאַקריריקס, איז גאָרניט – – – האַלט זיך מיטן פּעקל!
— איך װעל אײַך זאָגן, ר׳ אַבֿרהם – – – אַז אײנער האָט אַ קראַנק װײַב און די קרענק איז ניט הײלבאַר, געפֿינט מען בײַ די אַחרונים אין שאלות־ותּשובֿות, אַז מען מעג זיך נעמען אַ פּלגש – – מען געפֿינט עס אַפֿילו בײַ ר׳ יעקבֿ עמדן – – –
— אַז – זױ! – האָט אַבֿרהם געעפֿנט אַ פּאָר אױגן, אַז דער שוחט האָט זיך אַזש אָפּגערוקט.
אַבֿרהם איז אַהײמגעקומען אַן אױפֿגעלייגטער.
— װאָס אַזױ שפּעט? — איז דאָס װײַב אים אַנטקעגנגעקומען — ס'עסן איז קאַלט!
— װעט מען עס אָנװאַרעמען! פּטור, נו!
— װאָס שרײַסטו? רעדסט מיט דײַנע פּאַראָבקעס?
— איך רעד מיט דיר, שׂרה! מיט די – יר!
זי האָט זיך פֿונאַנדערגעהוסט.
אַבֿרהם האָט ניט געגעסן, זיך פֿאַרמאַכט אין קאַבינעט, געשפּרײַזט איבערן צימער, געשריִען שטומערהײט.
מען האָט אָנגעקלאַפּט.
די שנור, אַ פֿרישע, איז געשטאַנען אין דער געעפֿנטער טיר:
— לאָז דער שװער גײן עסן!
דער כּעס האָט בײַ אַבֿרהמען נאָכגעלאָזט.
— רבֿקהלע, גיב מיר דאָ אַרײַן עסן.
— גוט!
— זאָג אים, רבֿקהלע, ער זאָל זיך מטריח זײַן אין עסצימער אַרײַן! — האָט זיך שׂרהלע אָנגערופֿן פֿון הינטער דער טיר.
אַבֿרהם האָט געלאָזט שטײן בײדע װײַבער, איז אַרױס פֿון הױז און זיך געלאָזט מיט די לאָנקעס.
Abraham had no idea how rich he really was. The cows that wandered the enclosed pasture had almost doubled in number every year. New pieces of land were acquired, and with them fresh farmhands. They worked for Abraham from dawn to dusk, soaked in sweat.
But Abraham could not rest, unable to rely on Itsik, his childish only son. Abraham looked over the cows, oversaw the grain harvest, breathed in the fresh smell of foamy milk, and dealt with merchants. He never let go of the reins, ensuring that all the creatures on his farm were pulling their weight.
Abraham’s muscled body, his rugged neck, which had begun to furrow, his sunbaked face with its red veins: everything commanded respect. He could not stand to watch people sit idly—under his watch the farmhands became nimbler, their movements faster.
He himself would go into the fields with a scythe, working hand in hand with the harvesters, losing himself in the work.
Only at home was Abraham discreet. The maids, too, were required to walk on tiptoe and mouth their words, as if a sick person were living in the house. Abraham’s wife, Sarah, was weak, emaciated—she’d been knocking on death’s door for years. She would constantly stretch her long and withered neck, on which one could count the beaded wrinkles like on a plucked chicken, and a tin-rattling cough would twist and gnaw her fragile body.
She hated commotion. She would sit whole days by the window, looking at the field, and when she happened to see a rooster shuffling towards a hen, courting it, she would angrily order them apart: “Ah! G’t outta here! Away!”
Any agitation would send her into a coughing fit and she would withdraw to the veranda, where her daughter-in-law played with her year-old grandson.
Abraham—who had the entire estate trembling under his thumb—could not raise his voice in his home; he was ashamed of his healthy body. He took no pride in his son and could seldom rely on him. He had become distant with his wife; they had not slept together for years. He absorbed himself completely in the farm, on his feet from the break of dawn, never knowing the time of day, and rarely stopping to take account of things.
It went on like this for years. Abraham became rich, very rich; he had no need to work, but could not help himself and worked just as before.
But ever since his daughter-in-law arrived at the estate, he grew restless. He began returning home earlier from the fields, secluding himself in his office after meals and giving himself over to bad thoughts. These thoughts did not dwindle, but attacked him like stubborn flies: “Your body is tormented . . . Your toil is in vain . . . your wealth will go up in a puff of smoke . . . Your wife is sick, many years sick . . . ”
As he rode through the fields, surveying his cows and horses and the endless stretches of land that moaned with abundance, it occurred to him that he was Abraham, that God blessed him because he goes in God’s ways, that for a reason his son was named Isaac and his daughter-in-law Rebecca.
From the endless fields a voice floated to him, enveloped him and whispered, “Abraham, Abraham . . . I made you rich . . . I made you mighty . . . Go to Frank, the shepherd, and take his daughter Daisy for a concubine . . .”
Abraham shuddered, trying to shake off any bad thoughts, and stationed his horse by a small cabin: “— Whoa!”
Daisy, a young mulatto, came out and bowed to the boss:
“Papa’s in the field!”
Abraham was obsessed by the thought of Daisy. He planned to bring her to the woods and take her—after all, the forefathers always had concubines. The idea was spinning around in his head, weaving circles over circles, circles within circles, and in the middle of it all sat Daisy, cut entirely from velvet.
The old shoykhet arrived from town unexpectedly.
“Reb Lozer, are you here to see me?”
“Yes, Reb Abraham.”
“Good, I really must talk something over with you.”
Abraham got up on the shoykhet’s carriage. The shoykhet pricked up his ears:
“Tell me.”
“Should a Jew . . .nowadays, I mean . . . a Jew shouldn’t have more than one wife . . . right?”
“No Reb Abraham, he shouldn’t! What is this all about?”
“I mean, if he has a sick wife, a paralyzed wife, is there nothing he . . . he just lives with this burden!”
“I will tell you Reb Abraham: if he has a sick wife and the illness is not curable, the Acharonim say in the shayles u’tshuves, in the responsa, that one may take a concubine—even Rabbi Jacob Emden says so . . . ”
“Aha!”
Abraham opened his eyes so wide that the shoykhet jumped back.
Now Abraham came home a happy man.
“Why so late?” his wife confronted him, “The food is cold!”
“So warm it up! What a question!”
“What are you yelling for? You think you’re talking to one of your farmhands?”
“No, I’m talking to you, Sarah! To you!”
She fell into a coughing fit . . .
Abraham didn’t eat. He locked himself in his office, paced back and forth, and screamed silently.
He was interrupted by a knock. He opened the door.
Rebecca, fresh and lively, stood in the doorway: “Father-in-law, you should eat!”
With this, Abraham’s anger subsided.
“Rivkele, bring me food.”
“Good, I will!”
Sarah called from behind the door, “Tell him, Rivkele, that he should trouble himself to come into the dining room!”
Abraham walked passed both women, left the house, and returned to his fields.
