Apr 03, 2016
Yehoshua Ḥana Ravnitski
INTRODUCTION
A letter from classic Yiddish writer Sholem Aleichem to his friend and colleague Yehoshua Ravnitski, an important writer, editor, and publisher of both Yiddish and Hebrew based in Odessa. The letter is also addressed to the Hebrew-Yiddish poet Ḥayyim Naḥman Bialik, a close friend and longtime collaborator of Ravnitski’s. 1 1 The letter can be found in Dos Sholem Aleichem bukh (New York: Ikuf, 1958), 197 – 98.
It is worth noting that Sholem Aleichem had at this point never met Bialik in the flesh, yet he was so impressed by Bialik’s poem “Mayn gortn” (My Garden) that he decided to address him in this letter. It was the beginning of what would become a long correspondence.
Bialik’s poem, forty-six stanzas long, is a rhythmic and sensual evocation of pastoral pleasures, full of life and humor. It was first published in Der fraynd, the first daily Yiddish-language newspaper legally published in Czarist Russia.
Though Bialik is more famous today for Hebrew poetry, his Yiddish poems were influential and well-regarded. Sholem-Aleichem is pleased to discover that Bialik is maturing not just as a Hebrew poet, but also as a Yiddish poet, a sign that Yiddish literature was gaining prestige. This letter gives a taste of the rivalry that existed at the time between Yiddish and Hebrew writers: Sholem Aleichem’s delight at having a Yiddish-Bialik to counterbalance the Hebrew-Bialik — thus scoring points for Team Zhargon — prompted the following humoristically hyperbolic (yet genuine) outpouring of praise.
Click here to download a PDF of this text and its translation.
קיִעוו, דעם 22סטן יאַנואַר 1903
אַ שײנעם גוט־מאָרגן מײַנע שײנע ליבע פֿרײַנד ראַווניצקי און ביאַליק!
קודם־כּל – מזל־טובֿ אײַך, ראַווניצקי, מיט אײַער קראָם! מזל־טובֿ אײַך, ביאַליק, מיט אײַער „גאָרטן“! – איך בין באמת געװען אין גן־עדן, בשעת איך האָב געלײענט אײַער „גאָרטן“ (אין „פֿרײַנד“). מײַן טאָכטער האָט אַפילו געלאַכט פֿון מיר, װאָס איך קװעל אַזױ – און האָט אָבער אַלײן אױך ניט װינציק געקװעלט. גוט־גוט, מחיה־נפשות, זאָג איך אײַך. הערט איר ביאַליק? גוט – און גענוג! – ס׳איז גוט! איך זאָג אײַך, אַז ס׳איז גוט! איר הערט? איך זאָג אײַך, דאָס זאָג איך אײַך, אַז ס׳איז גוט! גוט, װאָס גוט הייסט! בקיצור – ס׳איז גוט!... גאַנץ גוט... אָבער טאַקע גוט...פּשוט גוט!
איך שיק אײַך די אילוסטראַציעס צום „מעסערל“. איר זאָלט אַזױ צײַט האָבן עסן, װי איך האָב צײַט צו שרײַבן בריװלעך!
זײַט געזונט און שרײַבט נאָך אָן אַזאַ מין „גאָרטן“ – לאָזן זײ זען, די כּלבֿים, אַז מיר, זשאַרגאָניסטן האָבן אױך אַ ביאַליק.
זײ מײנען, אַז נאָר זײ האָבן; מיר האָבן אױך!...אַלזאָ, װאָס נאָך האָב איך אײַך געװאָלט זאָגן? יאָ, איך האָב מיך דערמאַנט אָן דעם „גאָרטן“ (אין „פֿרײַנד“). אַי, אַ גאָרטן! נו, אַ גאָרטן! ס׳איז שױן אײן מאָל אַ גאָרטן! צװישן גערטנער אַ גאָרטן! זינט גאָט האַנדלט מיט גערטנער, האָט ער נאָך אַזאַ גאָרטן ניט געזען אין חלום אַפֿילו! אָט דאָס הײסט אַ גאָרטן – אָ. אָט אַזױ באַדאַרף מען שרײַבן אױף ייִדיש אַ גאָרטן, אַז מע װיל באַשרײַבן אַ גאָרטן! הקיצור – ס׳איז שױן אַ גאָרטן!
און װײַטער (צו אײַך, ראַווניצקי, דברט מען!), האָט מיר ספּעקטאָר געשריבן, אַז „תּושיה“ רעכנט אײַך איבערגעבן מײַן ביאָגראַפֿיע אָנשרײַבן צו „אַלע װערק פֿון שלום־עליכם“. האָב איך הײַנט אַרױסגעשיקט ספּעקטאָרן מײַן אױטאָביאָגראַפֿיע אין קורצן מיט אַ גאַנץ צעטל פֿון אַלע מײַנע אַרבעטן (אין רוסיש), װעט דאָס אײַך פֿיל פֿאַרגרינגערן די אַרבעט, אם־ירצה־השם – נו – ביאַליק! נו – אַ גאָרטן! – גריסט פּאַיען. איר בקשה מכּוח דעם קרובֿ – ממלא געװען. לעת־עתּה מעסט ער נאָך די גאַסן אין יעהופּעץ. מיט דער צײַט װעט ער זיך מסתּמא צו עפּעס דערשלאָגן; אַ ביסל העלפֿט ער מיר שרײַבן. נו און װײַטער װאָס נאָך שרײַבט מען אײַך? אַ גאָרטן? אַ רוח אים אין טאַטן אַרײַן, ער האָט דאָס אַ ביסל אַנידערגעלײגט אַ גאָרטנדל, אָט דער ביאַליק! שרײַבט אַ מאָל אױך אַ בריװל, איר זענט ניט קלײן, און טאַקע ביאַליק אױך. אַ גאָרט... זײַט געזונט און גליקלעך... אַ גאָר... פֿון מיר אײַער בעסטער פֿרײַנד אַ גאָ... אַ ג... אַ…
שלום־עליכם
Kiev, 22nd January 1903
A hearty good morning, my dear lovely friends Ravinski and Bialik!
Firstly—congratulations to you, Ravnitski, on your shop! Congratulations to you, Bialik on your “Garden”!—I was truly in heaven when I read your “Garden” (in Fraynd 2 2 First daily Yiddish newspaper in czarist Russia. ). My daughter even laughed at me I was beaming so much—but she beamed quite a bit herself when she read it. Good, good, such a delight, I tell you! Do you hear me Bialik? Good—and enough!—It’s good! I tell you, that it’s good! You hear me? I’m telling you. It’s me who’s telling you, that it’s good! The very definition of good! In short—it’s good! Quite good . . . but really good . . . simply good!
I’m sending you the illustrations for “Meserl.” 3 3 “Dos meserl” (The Little Knife): a short story for children. May you have as much time to eat, as I have to write letters!
Take care of yourselves and write me another one like “Garden”—Let them see, those curs, that we Jargonists also have a Bialik.
They think they’re the only ones to have one? Well we have one too! Anyway, what else did I want to say? Ah yes, that reminds me of the “Garden” (in Fraynd). Ay, a garden! Well, a garden, what a garden! A garden among gardens! As long as God has been dealing with gardens, he hasn’t seen a garden like this, even in his dreams! That’s what I call a garden—Ooh! That’s how you’re supposed to write a garden in Yiddish, when you want to describe a garden! Anyway, it’s a garden.
And furthermore (I’m talking to you Ravnitski!), Spektor 4 4 Mordkhe Spektor, writer and editor (1858–1925) wrote to me saying Tushia 5 5 Tushia: The publishing house of Ben-Avigdor plans to ask you to write my biography for The Complete Works of Sholem-Aleichem. Earlier today I sent Spektor my autobiography in brief with a list of all of my works (in Russian). That should make your work a lot easier, God willing. That Bialik, eh? What a garden!—Send my regards to Paye. As for that request concerning her relative—It’s done. For the time being he’s still measuring the streets of Yehupets. 6 6 i.e. Kiev. Sholem Aleichem uses the codename “Yehupets” because at the time Jews required special permission to reside in Kiev, which the relative evidently does not have. The sentences about Paye’s relative also employ a high percentage of Yiddish words originating from loshn-koydesh (Hebrew and Aramaic), perhaps to make this section more difficult for officials to decipher, should it be read. In time he’ll probably make something of himself; he helps me a little with writing. Well, what else is there to tell you? A garden? Ah, God damn that Bialik, he really managed to deliver a garden! Write me a letter too some time, you’re big enough, and that goes for Bialik as well. A gard . . . Goodbye and all the best . . . a gar . . . from me, your dearest friend a ga . . . a g . . . a . . .
Sholem Aleichem
