Jun 25, 2024
A picture of a lion tamer on the cover of Milgroym, vol. 5, September 2, 1923. Image courtesy of the Historical Jewish Press.
INTRODUCTION
Rachel Wischnitzer Bernstein’s art historical investigation of the lion tamer in Jewish art was published in the penultimate volume of Milgroym (September 2, 1923). Focusing on the representations of David and Samson, the piece incorporates wide-ranging source material — visual and literary, Near Eastern and European, Jewish and Christian, ancient and medieval. Wishnitzer’s scholarly approach, which privileges exposition and inquisitiveness over argument and contextualization, provides a particular challenge to the translator. I am grateful to Dalia Wolfson and the editorial staff for their assistance throughout the project.
A concise biography of the author, who also served as Milgroym’s art editor, can be found in the Jewish Women’s Archive.
Note: In the English table of contents the article is entitled “David and Samson Slaying the Lion.” Image captions have been modified to refer to their layout in the digital publication. The text and images are made digitally available online through the Historical Jewish Press website founded by the National Library and Tel Aviv University.
Click here to download a PDF of this text and its translation.
דער קאַמף מיט דער חיה – דאָס איז די טעמע פֿון דער געװאַלדיקער דראַמע װעלכע טרײסלט אױף די מענטשהײט אין דער מאָרגן־דעמערונג פֿון דער ציװיליזאַציע. די מפּלה פֿונעם לײב, דער נצחון איבערן בופֿלאָקס, איבער דער אַנטילאָפּע, איבערן דאַמהירש (Cervus mesopotamicus), אַפֿילו איבער דער קלײנער גאַזעל, מאַכן אױס אַ רײ פֿון אױפֿרעגנדיקע מאָמענטן אין דער געשיכטע פֿון דער מאַכט־פֿאַרברײטערונג פֿונעם מענטשן אױף דער ערד. אין קאַמפֿסצענעס, װעלכע שטעלן פֿאָר אָט דעם מענטשן, אָט די חיה אַלס אָנפֿאַלער אין קאַמף, אין טריומף־סצענעס װעלכע פֿײַערן דעם נצחון פֿונעם מענטשן, לעבט זיך אױס דאָס אױסמאָלן־באַדערפֿעניש פֿונעם קינסטלער אין יענע אוראַלטע צײַטן. דאָס װאָס איז פֿאַרבליבן פֿון אַזעלכע בילדער, די חתימות פֿון עילם, חת, מצרים, אַשור, בבֿל און פּרס, װעלכע שטאַמען פֿון דער צײַט צװישן פֿערטן און ערשטן יאָרטױזנט פֿאַר דער געװײנטלעכער צײַט־רעכענונג געהערן שױן צו מײַסט צו אַ העכערער מדרגה פֿון קינסטלעכער דערגרײכונג, דען דער קאַמף מיט דער חיה פֿילט זיך דאָ שױן ניט װי דירעקטע איבערלעבונג, נאָר פֿיל מער װי אַ טענדענציעז געפֿאַרבטע האַנדלונג פֿון אַ בבֿא־מעשׂה. דער קאַמפֿמוטיקער יעגער װערט אידענטיפֿיצירט מיטן העלד, װאָס האַלט אָפּ נצחון איבער די חיות, אָדער גאָר מיט דער גאָטהײט אַלײן. דאַן באַקומט דאָס בילד אַ קולטישע באַדײַטונג. צום לעצט טראָגט מען איבער די ראָל פֿון אַ חיה־באַצװינגער אױפֿן קעניג. די באַצװוּנגענע חיה שטײט מיט אַ ברײט געעפֿנטן פּיסק, בײגט זיך רעװענדיק, װי אַן אונטערטעניקער באַזיגטער.
צװישן די מיטאָלאָגישע שטאָפֿן, װעלכע די בילדנדיקע קונסט פֿונעם אַלטן אָריענט האָט פֿאַראַרבעט, האָט די גילגאַמעש־לעגענדע, װי עס שײַנט, ניט װײניק מאָטיװן געליװערט. די אַרכעאָלאָגן װאָרענען אַפֿילו, אַז מע זאָל ניט אָננעמען די בילדלעכע פֿאָרשטעלונגען אַלס אילוסטראַציעס צו גאַנץ באַשטימטע סצענעס פֿון די אַלטע זאַגעס, דען דער בילדנדיקער קינסטלער שטײט שטענדיק פֿרײַ אַנטקעגן דעם שטאָף. דאָס ליטעראַרישע װערט קײן מאָל ניט גאָר אין גאַנצן בטל אין דעם בילדהאַפֿטן, דאָס בילד גיט שטענדיק װײניקער, אָבער אױך מער װי דער ליטעראַרישער מאָטיװ, װעלכער האָט עס אַרױסגערופֿן צום לעבן. עס איז דאָך באמת אַ נײַע באַשעפֿעניש מיט גאַנץ אַנדערע מיטל, צוגעפּאַסט צו דעם סאָרט קונסט. מיט אָט דער באַשרענקונג האָבן די געלערנטע פֿאָרט זיך גענומען פֿאַרבינדן די אַלט־אָריענטאַלישע שטעמפּלבילדער מיט באַשטימטע מאָטיװן פֿון די לעגענדעס, צװישן זײ גאַנץ באַזונדערש מיט דער לעגענדע װעגן גילגאַמעש, און אָרדענען די טיפּן לױט שטאָפֿלעכע און קאָמפּאָזיציאָנעלע געזיכטספּונקטן. די מעשׂה מיט גילגאַמעש איז בערך אַזאַ׃
גילגאַמעש איז באַשענקט געװען פֿונעם הימלישן גאָט מיט אַן איבערמענטשלעכער קראַפֿט. אױף צװײ דריטל איז אין אים געװען אַ געטלעכע נאַטור און נאָר אױף אײן דריטל אַ מענטשלעכע. ער האָט געהערשט װי אַ טיראַן איבער דער שטאָט ארך, געצװוּנגען זײַנע אונטערטאַנען צו עבֿודת־פּרך בײַם אױפֿבױען פֿון געװאַלדיקע טעמפּלען און שטאָטמױערן. (מע דאַרף באַמערקן צװײ מאָמענטן׃ די איבערמענטשלעכע קראַפֿט און די מאַכט פֿון גילגאַמעש!) גילגאַמעש האָט אַ פֿרײַנד, ענגידו הײסט ער. זײַן לײַב איז אין גאַנצן האָריק און די האָר פֿונעם קאָפּ זײַנען לאַנג געװאַקסן, װי בײַ אַ פֿרױ. ער לעבט אױפֿן פֿעלד אין אײנעם מיט די חיות, זײערע מאכלים עסט ער, מיט זײער געטראַנק דערפֿרישט ער זיך. בײדע פֿרײַנד גײען אַרױס אױף פּאָלעװאַניע, זײ האַלטן מלחמה מיט לײבן אין די בערג און טײטן דעם מזל־שור אױפֿן הימל. ענגידו שטאַרבט אַװעק, גילגאַמעש ציט װײַטער, כּדי אױפֿצוזוכן דאָס אײביקע לעבן, אונטער װעגס טרעפֿט ער אָן דעם עקדישמענטשן מיט זײַן װײַב, װעמענס אָנבליק ס'ברענגט אַ געװײנטלעכן מענטשן דעם טױט. נאָך פֿיל פֿאָרקומענישן געלינגט עס אים אָפּצורײַסן דאָס לעבנסגרעזל אָבער בײַם צוריקקערן אַהײם קײן ארך, װערט עס בײַ אים פֿון אַ שלאַנג אַרױסגעריסן.
צװישן די פֿאָרשטעלונגען װאָס האָבן אַ שײַכות מיט דעם לעגענדן־קרײַז װעגן גילגאַמעש, איז אַװדאי ניטאָ קײן אײנציקע, װאָס מע זאָל זי קאָנען אױסטײַטשן אַלס אילוסטראַציע צו װעלכער ניט איז באַשטימטער סצענע פֿון אָט דער מעשׂה׃ על־פּי־רובֿ האַנדלט זיך נאָר װעגן גאַנץ אַלגעמײן פֿאַרטראַכטע קאַמף־ און טריומף־סצענעס, אין װעלכע בײדע העלדן, אָדער נאָר אײנער פֿון זײ, װערט פֿאָרגעשטעלט צוזאַמען מיט חיות. גילגאַמעש און ענגידו װערן באַצײכנט דורך לאַנגע געקרײַזלטע האָר און אַ לאַנגער באָרד. ענגידו װערט אָפֿט פֿאָרגעשטעלט אַלס אָקסמענטש, אַ געמישטע בריאה, װאָס פֿונעם גאַרטל אַראָפּ איז ער אָקס און פֿונעם גאַרטל אַרױף אַ מענטש. ער טראָגט אַ הערנערקרױן אַלס צײכן פֿון זײַן געטלעכער נאַטור.
דאָס פֿאַרהעלטעניש צו דער באַזיגטער חיה װערט אױסגעדריקט אין פֿאַרשײדענערלײ פֿאָרשטעלונגען. דער זיגרײַכער גיבור טרעט אָן דער באַזיגטער חיה אױפֿן קאָפּ, פֿאַררײַסט אײנעם פֿון אירע הינטערשטע פֿיס און פּאַקט זײ בײַם עק, אָדער ער הײבט זי אױף בײַ בײדע הינטערשטע פֿיס בײַ דער זײַט, אָדער זשע ער האַלט די אונטערטעניקע חיה הױך איבער זײַן קאָפּ.
אין דעם בבֿלישן שטעמפּל (זע בילד זײַט 2 [אַ לײב־באַצװינגער אױף אַ בבֿלישן שטעמפּל פֿונעם 3טן יאָרטױזנט פֿאַר דער געװײנטלעכער צײַט־רעכענונג]) טרעט אױף דער גיבור רײַטנדיק אױף דעם לײב. אײן האַנט שטרעקט ער צום עק פֿונעם לײב, אַ סימן פֿון זײַן נצחון. דער לײב האַלט דעם פּיסק ברײט געעפֿנט. מחמת קאָמפּאָזיציאָנעלע טעמים װערט אָפֿט מאָל דער מאָטיװ פֿאַרטאָפּלט און באַרײַכערט, דהײַנו׃ עס װערן אַרײַנגעשטעלט נאָך אַנדערע פֿיגורן כּדי אױסצופֿילן דעם פּלאַץ.
The fight with the beast: this is the theme of the magnificent drama which moves humanity at the dusk of civilization. The defeat of the lion, the victory over the buffalo, over the antelope, over the fallow deer (Cervus mesopotamicus), even over the small gazelle — all these form a series of sensational moments in the history of the spread of human domination on earth. In those ancient times, the artist’s need for representation was met through fight scenes – with either the human or the animal represented as the aggressor — and through triumph-scenes which celebrated the human’s victory. What remains of such images – the stamps originating between the fourth and first millennia BCE from Elam, Heth, Egypt, Assyria, Babylon and Persia — mainly belongs to a higher level of artistic achievement. By that point, the struggle with the animal was no longer felt as a direct experience; rather, it more so resembled a tendentiously painted plot of a courtly romance. The brave hunter was the hero – celebrating victory over the animals — or even divinity itself. And so, the image received a cultic significance. Finally, the role of the animal-tamer was transferred to the king. The tamed animal is like a conquered subject: it stands with a wide open maw, kneeling even as it roars.
Among other mythological material, it seems that the Epic of Gilgamesh supplied quite a few motifs that were elaborated by the visual art of the ancient Near East. Yet archaeologists warn against trusting these visual depictions as illustrations of specific scenes from the ancient sagas. The visual artist is always free vis-à-vis the material. The literary is never fully voided by the pictorial: the image always is less, but also more, than the literary motif which summoned it to life. It is, after all, a completely different creation, with its own means suitable for visual art. With this caveat in mind, scholars nevertheless started to identify certain legendary motifs, particularly from the Gilgamesh cycle, in the ancient oriental stamps, and organized them into types according to narrative and composition.
The story with Gilgamesh goes as follows:
Gilgamesh was endowed by a heavenly god with superhuman strength. He was one third human and two thirds divine. Gilgamesh ruled as a tyrant over the city of Uruk and forced his subjects to build mighty temples and city walls. (We must emphasize two details here: both superhuman strength, and the political power of Gilgamesh!) Gilgamesh had a friend named Enkidu. His body was completely covered with hair, and the hair on his head was long like a woman’s. He lived in the fields with the animals, eating their food and refreshing himself with their drink. The two friends went hunting together. They fought lions in the mountains and killed the Bull of Heaven in the sky. Enkidu died suddenly, but Gilgamesh went on, seeking eternal life. On his way, he met a scorpion man and his wife with her deadly glance. After many adventures, Gilgamesh finally acquired the herb of immortality. On his way back to Uruk, however, it was snatched away by a snake.
Of the visual materials associated with the Gilgamesh cycle, not a single one can be said to illustrate a specific scene from the story. Rather, we are mostly dealing with generally conceived scenes of fight and triumph, in which either one or both heroes appear alongside animals. Gilgamesh and Enkidu are marked by long curly hair and a long beard. Enkidu is often represented as a mixed creature, an ox below the waist and human above. He wears a crown of horns as a sign of his divine nature.
The relation to the defeated animal is expressed in a variety of ways. The victorious hero treads on the defeated animal’s head, grabs one of its hind legs and catches its tail, or raises it by both hind legs to his side, or even holds the subjugated animal high over his head.
In a Babylonian cylinder seal (see Image 1) from the third millennium BCE, the hero appears riding a lion. He extends one arm to the lion’s tail, a sign of victory. The lion’s mouth is open wide. The motif is often duplicated and elaborated in order to balance out the composition, i.e. additional figures are inserted in order to fill out the space.
Image 1: A Babylonian cylinder seal from the third millenium BCE (Milgroym, 1923)
אַ טײל פֿון די קאָמפּאָזיציאָנעלע סכעמעס צום מאָטיװ פֿון דער חיה־באַצװינגונג, װעלכע ס'האָט אױסגעאַרבעט די אַלט־אָריענטאַלישע קונסט אין יאָרטױזנט־לאַנגער איבונג, איז אױך פֿאַרבליבן אין שפּעטערע צײַטן, און ביסלעכװײַז זיך פֿאַרענדערנדיק אָבער פֿאָרט נאָך גענוג דײַטלעך דערקענבאַר, איז ער אַריבער ביז צו די נײַסטע צײַטן. באַזונדערש האָט די העראַלדיק עס פֿאַרשטאַנען אױסצונוצן דעם געירשעטן אוצר פֿון פֿאָרמען. פֿונעם אַלטן אָריענט האָט זי גענומען אירע אָדלערס, אירע לײבן און פֿון דאָרט שטאַמט אױך די פֿײַערלעכע באַהאַנדלונג פֿון די מאָטיװן.
אין דער בילדנדיקער קונסט, װעלכע שעפּט איר גײַסטיקן אינהאַלט פֿון דער ביבל, װערט אױף קײן פֿאַל ניט פֿאַרװישט דער אַלט־אָריענטאַלישער הינטערגרונט. ער װירקט איבעריקנס מיט אױך אין דער ביבל גופֿא אַלס אַ מעכטיקער פֿאַקטאָר, אַזױ אַז מע קאָן דאָ באַמערקן אַ טאָפּלטן שטראָם פֿון פֿאָרעם־בילדנדיקע השפּעות. פּונקט אַזױ װי דער קינסטלער פֿון העלעניסטישער צײַט, װעלכער האָט פֿאָרגעשטעלט דניאל אין גובֿ־האַריות (זע בילד זײַט 18) האָט אַװדאי זיך געהאַלטן בײַ די אַלט־אָריענטאַלישע פֿאָרבילדער, אַזױ האָבן אױך פֿאַרן מחבר פֿונעם ספֿר דניאל גופֿא געמוזט שװעבן די בילדער פֿון די אַלטע העלדן־מעשׂיות. און ניט צופֿעליק, אױס אײגענעם אײַנפֿאַל, נאָר געװיס נאָכזעענדיק אַן אַלטער מסורה, שטעלט דער קינסטלער פֿאָר דניאלן מיט אױפֿגעהױבענע הענט מיט צװײ לײבן בײַ די זײַטן. אין דער דאָזיקער סימעטרישער אױסשטעלונג פֿון די לײבן צו בײדע זײַטן פֿונעם גיבור, קלינגט אַ װידערקול פֿונעם אַלטן מאָטיװ. מיר געפֿינען דאָ אַ פֿאַרטאָפּלונג צוליב דעקאָראַטיװע טעמים. פֿון די קנאַפּע רעשטן פֿונעם מאָזאַיִק איז שװער צו זען צי האַלט דער גיבור אױפֿגעהױבן די הענט אין העלעניזירטער תּפֿילה־שטעלונג אָדער דאָס איז, אַזױ װי בײַ גילגאַמעש, אַ צײכן פֿון זײַן טריומף. אין די דניאל־פֿאָרשטעלונגען פֿון מעראָװינגישער צײַט (אָפּגעבילדט אין װערמאַנס „געשיכטע דער קונסט פֿון אַלע צײַטן און פֿעלקער “, 2טע אױפֿלאַגע 1920, 3טער באַנד, זײַט 84) האָבן מיר נאָך דעם זעלבן אָריענטאַלישן סדר. די חיות בײגן זיך פֿאַר דעם באַצװינגער מיט הכנעה פֿון באַזיגטע. דניאל הײבט אױף די הענט צו געבן אַ שבֿח צו גאָט, אָדער צום צײכן פֿון זײַן טריומף.
Some of the compositional schemes of the animal taming motif, developed over millennia in ancient oriental art, survived in later times. Even as this ancient motif has slowly changed, it remains clearly recognizable in more recent history. Heraldic art in particular successfully utilized this inherited treasury of forms. Heraldic iconography took its eagles, its lions, and its solemn handling of motifs, from the ancient Orient.
In visual art which draws its spiritual narrative from the Bible, the ancient oriental background remains visible. It is also a powerful factor in the Bible itself, and so one can note here a double stream of formative influences. Just as the Hellenistic-era artist depicted Daniel in the lion’s den (see Image 2) with the ancient oriental model in mind, so too the author of the Book of Daniel must have imagined the scenes from the ancient epics. That the artist represented Daniel with arms out, the two lions raised at his sides, is neither a coincidence nor a new invention — rather, it certainly follows an ancient tradition. The symmetrical display of the lions on both sides of the hero echoes the ancient motif. The doubling seen here is for decorative reasons. From the meager remains of the mosaic it is difficult to see whether the hero is holding his arms raised in a Hellenized gesture of prayer, or whether this is, as with Gilgamesh, a gesture of triumph. In the representations of Daniel from the Merovingian period (see: Woermann’s Geschichte der Kunst aller Zeiten und Völker [The History of Art of All Times and Peoples], 2nd edition, 1920, Vol. 3, p. 84), we can observe the same oriental patterning. The animals bow before the victor with the submissiveness of the vanquished. Daniel raises his arms to praise God, or to signal his own triumph.
צװײ גיבורים פֿון דער ביבל, דוד און שמשון, װעלכע זײַנען שטאַרק פֿאָלקסטימלעך געװאָרן אַלס באַקעמפֿער פֿון די פּלישתּים, אַלס שטרײַטער פֿאַרן פֿאָלק, זײַנען אין דער בילדנדיקער קונסט אַרונטערגעפֿאַלן אונטער אַ טאָפּעלער השפּעה פֿונעם אַלט־אָריענטאַלישן זאַגעסקרײַז, – דער ליטעראַרישער און דער פֿאָרמאַלער, ד"ה דורך דער ביבל־שילדערונג גופֿא, װעלכע איז מיט אָריענטאַלישע מאָטיװן דורכגעװײקט, און דורך די שױן פֿאַראַנענע בילדלעכע פֿאָרשטעלונגען. דוד דערצײלט אַן עפּיזאָד פֿון זײַנע איבערלעבונגען אַלס פּאַסטעך, װי ער האָט געראַטעװעט אַ שעפֿעלע פֿונעם פּיסק בײַ אַ לײב און בײַ אַ בער, ער פּאַקט די חיה בײַ דער באָרד און טײט זי׃ „גאָט װעלכער האָט מיך מציל געװען פֿון דעם לײבס און דעם בערס לאַפּעס, װעט מיך מציל זײַן אױך פֿון דעם דאָזיקן פּלישתּיס האַנט.“ די מעשׂה מיט די װילדע חיות, דעם לײב און דעם בער, װערט געשילדערט, כּדי פֿאָרצושטעלן דודן אַלס חיה־באַצװינגער און װעקן פֿאַרטרױען צו זײַן קראַפֿט, װעלכע מע װאָלט ניט געקאָנט דערװאַרטן פֿון אַן אײנפֿאַכן פּאַסטעך. דער מאָטיװ פֿון דער געטלעכער אױסצײכענונג, אַזױ װי עס שפּילט מיט בײַ גילגאַמעש, איז דאָ געגעבן דורך דער זאַלבונג, װאָס שמואל האָט אױף גאָטס באַפֿעל, געזאַלבט דודן.
אױך שמשון איז געהײליקט שױן פֿון דער געבורט אָן. ער האָט לאַנגע האָר אַזױ װי ענגידו. ניט מער דאָס האָט לכתּחילה אַן אַנדער באַדײַטונג. דערמיט זאָל באַצײכנט װערן ניט דער װילדער, דער מענטש־חיה, נאָר דער הײליקער נזיר, װאָס האָט זיך אָפּגעגעבן אין גאַנצן צו גאָט. פֿונדעסטװעגן באַװײַזן זיך װײַטער אױך בײַ שמשונען די לאַנגע האָר גראָד אַלס סימבאָל פֿון קערפּערלעכער גבֿורה. אַזױ װי דוד איז אױך שמשון כאַראַקטעריסטיש דורך אַ קאַמף־עפּיזאָד מיט אַ לײב. אין בײדע פֿאַלן דערצײלט זיך װעגן דעם נצחון װי פֿון אַ נס, דען ניט דוד ניט שמשון קעמפֿן מיט װעלכן ס'ניט איז כּלי־זײן. שמשון האָט צעריסן דעם לײב, „אַזױ װי מע צערײַסט אַ ציגעלע.“ ער האָט גאָרניט אין דער האַנט. „דער גאָט װאָס האָט מיך מציל געװען פֿונעם לײבס לאַפּע“... זאָגט דוד, מיט אמונה אין דער געטלעכער הילף. אױך שמשון האָט געגלײבט אין דער געטלעכער הילף און מחמת גאָטספֿאָרכטיקײט האָט ער פֿון דער גאַנצער מעשׂה ניט דערצײלט אַפֿילו זײַנע עלטערן.
די בײדע לײבן־באַצװינגער פֿון דער ביבל װערן אין דער בילדנדיקער קונסט באַהאַנדלט גאַנץ אין זינען פֿון די אַזױ גערופֿענע גילגאַמעש־סצענעס. פּונקט װי יענער אַלט־אָריענטאַלישער העלד, רײַט דוד – אָפֿט איז עס שמשון – אױף אַ לײב, אָדער גרײט זיך אױף אים אַרױפֿצושטײַגן. אױף אַ העלעניסטישער זילבערנער כּלי, װאָס געפֿינט זיך אינעם סאַוט־קענסינגטאָן־מוזעום (געפֿונען געװאָרן אין קירענע, אָפּגעבילדט בײַ װוּלף „די אַלט־קריסטלעכע און ביזאַנטינישע קונסט“) געפֿינען מיר פֿאָרגעשטעלט דודן מיט אַ לײב. די קאָמפּאָזיציע גײט נאָך דעם אַלט־אָריענטאַלישן נוסח, ניט מער דוד איז דאָ געקלײדט אין אַן אַנטיקן טראַכט מיט אַ קורצן טוניק און מיט אַ מאַנטל װאָס בלאָזט זיך אין דער לופֿטן. רעכטס װערט דער מאָטיװ נאָך באַרײַכערט דורך אַ בױם, װאָס נײגט זיך אום אינעװײניק און װעלכער איז טאַקע נײטיק כּדי אױסצופֿילן די רונדע פֿאָרעם פֿון דער שאָל.
װי װײַט דער מאָטיװ איז געװען פֿאַרשפּרײט אױך אין מיטל־אַלטער זעען מיר פֿון דעם װי אָפֿט ער קומט פֿאָר אין די פֿאַרשײדנסטע ערטער. אַזױ טרעפֿן מיר דודן אין אָט דער כאַראַקטעריסטישער האַלטונג אין אַ קריסטלעך־ענגלישער ביבל פֿונעם 12טן יאָרהונדערט – אום נאָר צו ברענגען אײן בײַשפּיל פֿון אַ סך. אין ספֿר תּהילים, װעלכעס הײבט זיך אָן מיט די װערטער׃ Beatus vir פֿילט אָט דאָס בילד אױס דעם בוכשטאַב „B“ (זע בילד זײַט 2). פֿונעם 12טן יאָרהונדערט שטאַמען אױך די פֿילע אין בײן געשניצטע פֿאָרשטעלונגען פֿון שמשון, װעלכער רײַסט אױף בײַם לײב דאָס מױל זיצנדיק אױף אים רײַטנדיק (אָפּגעבילדט בײַ אַ. גאָלדשמיט „די עלפֿנבײן־סקולפּטורן III 1923“, ב. קאַסירער, – װעלכער ברענגט דרײַ בײַשפּילן, פֿון זײ צװײ דײַטשע און אײנעם װאָרשײַנלעך אַ פֿראַנצײזישן).
Two Biblical heroes, David and Samson, have become folk-heroes as warriors against the Philistines, as fighters for the people. In visual art their depictions are influenced by the ancient oriental saga cycles twofold, via the literary as well as the formal; i.e. via the Biblical description itself which is saturated with oriental motifs, as well as via the already-existing visual representations. In the Bible, David relates his experiences as a shepherd, saving a sheep from a lion and a bear. He catches the animal by the beard and kills it: “God, who saved me from the lion’s and bear’s paws, will save me also from this Philistine’s hand.” The story with the wild animals, the lion and the bear, represents David as an animal-vanquisher and inspires confidence in his strength, which is not expected from an ordinary shepherd. The motif of divine chosenness, just as with Gilgamesh, is here symbolized by the salve with which Samuel anoints David, following God’s order.
Samson is also sanctified from birth. His hair is long like Enkidu’s. This hair, however, has a different meaning from the very beginning. The long hair marks not the Wild Man, the man-animal, but rather the holy monk, who has fully dedicated himself to God. Yet Samson’s long hair remains a symbol of bodily strength as well. Like David, Samson is characteristically depicted through a fight scene with a lion. In both instances, the victory is narrated as a miracle, since neither David nor Samson are armed with a weapon. Samson tore apart the lion with his bare hands, “as one tears apart a little goat.” He is completely unarmed. “The God who saved me from the lion’s paw…” says David, assured of divine aid. Samson also believes in God’s help and because of his piety, he doesn’t even tell his parents about the entire affair.
In the visual arts, these two Biblical lion-tamers are treated in the spirit of the so-called “Gilgamesh scenes.” Just like that other ancient oriental hero, David — and often Samson as well — is seen riding on a lion, or about to mount one. We find David represented with a lion on a Hellenistic Era silver bowl displayed in the South Kensington Museum (it was found in Kyrenia, described by Wulff in Altchristliche und byzantinische Kunst [Early Christian and Byzantine Art]). Not only does the composition follow the ancient oriental style, but David is even dressed in the fashion of antiquity: with a short tunic and a cape that blows in the wind. On the right, the motif is further elaborated with a tree which curves towards the center, and is actually necessary to fill out the round shape of the bowl.
The wide spread of this motif in the Middle Ages is evident from its frequent appearance in the most diverse places. We encounter David depicted in this characteristic way in a Christian English Bible from the twelfth century – just one example of many. In the Book of Psalms, which begins with the words “Beatus vir,” the image fills the letter “B” (see Image 3). The many bone engravings of Samson astride a lion, riding him while tearing open the lion’s mouth, are from the twelfth century as well (previously reproduced by Adolph Goldschmidt in his Die Elfenbeinskulpturen aus der Romanischen Zeit [The Ivory Sculptures of the Romanesque Period], vol. III, Berlin: Bruno Cassirer, 1923, where he brings three examples: two German and one probably French).
אין דער העברעיִשער בוך־אילוסטראַציע פֿעלט אױך ניט דער מאָטיװ פֿון דעם לײבן־באַצװינגער. אין דער געשילדערטער האַלטונג, רײַטנדיק אױף אַ לײב, אױפֿרײַסנדיק דער חיה דאָס מױל, דערשײַנט פֿאַר אונדז שמשון אין דעם כּתבֿ־יד פֿון בנימין הסופֿר פֿונעם יאָר 1278, װעלכער אַנטהאַלט דעם חומש מיט תּרגום, דעם סדר־של־פּסח און נאָך זאַכן (בריטיש מוזעום 639, Add.11). מיר טרעפֿן אים אָן גאַנץ ענלעך באַהאַנדלט אױך אין דער הגדה פֿונעם בריטישן מוזעום 2737 Or (זע בילד זײַט 3) און אין מחזור פֿון דער לײַפּציקער אוניװערסיטעט־ביבליאָטעק (זע בילד זײַט 3). בײדע זײַנען זײ האַנטשריפֿטן פֿונעם שפּעטערן מיטל־אַלטער. אָבער אױך נאָך אינעם 18טן יאָרהונדערט באַפּוצט שמשונס רײַטערבילד די העברעיִשע אילומינירטע האַנטשריפֿטן. מיר דערקענען אים אין דעם קאָרפֿוער מחזור פֿונעם יאָר 1700, װעלכער געפֿינט זיך בײַ אלקנה אַדלער אין לאָנדאָן. נאָכגײענדיק נאָכן גײַסט פֿון דער צײַט, װערט שמשון, װעלכער איז אונדז פֿונעם אַלטערטום און פֿונעם מיטל־אַלטער איבערגעגעבן אַלס קרעפֿטיקער נאַטורמענטש, אַלס פֿאָלקסטימלעכער העלד, גאָר אַ צאַרטער בחור מיט געקרײַזלטע האָר, װעלכער זיצט אױפֿן לײב, שפּילנדיק, װי אױף אַ האָלצפֿערד. מיט חנעװדיקער באַװעגונג, אָן שום אָנגעשטרענגטקײט, ניט אַ מאָל די קלענסטע אױפֿמערקזאַמקײט דעם לײב צו שענקען, קוקט שמשון קאָקעט אױפֿן צוזעער, גלײַך װי ער װאָלט אים געװאָלט אױפֿמערקזאַם מאַכן אױף זײַן מאָדנע קאָסטיום. אױך דער לײב מאַכט אַ רעכט געלאַסענעם אײַנדרוק (זע בילד זײַט 1). די כּתובה פֿון ריװאַראָלאָ פֿונעם יאָר 1727 האָט דאָס דאָזיקע בילדל מיט קלײנע שינוײם איבערגענומען פֿונעם קאָרפֿוער מחזור (זע בילד זײַט 6). ס'קאָן אױך זײַן, אַז דאָס בילד איז באַקאַנט געװען אין אַ סך קאָפּיעס און איז איבערגעגאַנגען פֿון כּתבֿ־יד צו כּתבֿ־יד. אין די פֿאָרשטעלונגען פֿונעם 18טן יאָרהונדערט איז שױן ניטאָ כּמעט קײן זכר פֿונעם טראַגישן גורל פֿון דעם דאָזיקן העלד, װעלכער האָט אין דער יוגנט מיט זײַן כּוח און בטחון צעריסן אַ לײב מיט לײדיקע הענט, דערנאָך אָבער אַרײַנגעפֿאַלן אין די הענט פֿון זײַנע פֿײַנט און בלינד, שײַנבאַר פֿון גאָט פֿאַרלאָזט, אין לאַגער פֿון זײַנע שׂונאים, שטאַרבט ער, װען אַפֿילו מיט אַ גרױסאַרטיקן טױט. דאָס דאָזיקע בילד פֿון שמשונען האָט זיך אין שפּעטערער צײַט פֿאַרװאַנדלט אין אַן אידיליע. אין מיטל־אַלטערלעכן מחזור, אין דער מיטל־אַלטערלעכער הגדה, איז שמשון נאָך דער שטרײַטנדיקער העלד, דער סימבאָל פֿון דער ניט־באַזיגבאַרער קראַפֿט פֿון ישׂראל.
The motif of the lion-tamer is also prevalent in illuminated Hebrew books. We can see the motif of Samson described above — riding a lion and tearing open his mouth — in the manuscript of Benjamin the Scribe from the year 1278, containing the Pentateuch with the Targum, the Haggada, and other texts (British Museum 639, Add. 11). We find him very similarly represented in the Haggada from the British Museum Or 2737 (see Image 4) and in the Machzor from the Leipzig University Library (see Image 5). Both are manuscripts from the Late Middle Ages. Samson’s rider image adorns Hebrew illuminated manuscripts as late as the eighteenth century. We recognize him in the Corfu Machzor from the year 1700, found in Elkan Adler’s Collection in London. In the spirit of the times, Samson — depicted in antiquity and the Middle Ages as a strong man of Nature, a folk-hero — becomes an altogether gentle young man with curly hair, sitting on the lion playfully, as though on a wooden horse. Moving gracefully, calmly, not paying the lion any heed, Samson looks coquettishly at the audience, as if wanting to draw our attention to his strange costume. The lion, too, makes the impression of being completely relaxed (see Image 6). 1 1 The image references in this sentence and the next seem to be inverted in their original reference (i.e. the image from the ketubah is on page 1 and the image from the haggadah on page 6). The Ketubah from Rivarolo from the year 1727 incorporated this little image from the Corfu Machzor with small changes (see Image 7). It is possible that numerous copies of this image were available, passing from one manuscript to another. In these eighteenth century depictions, there is no longer any trace of the tragic fate of this hero, one who bravely killed a lion with his bare hands in his youth, but later fell into enemy hands and — blind and seemingly abandoned by God — died (albeit magnificently) in the enemy camp. This image of Samson would be transformed in later times into an idyll, but in the medieval haggadah, Samson is still a warrior hero, a symbol of the invincible strength of Israel.
Image 4: Samson on a lion, from a 14th century haggadah (Milgroym, 1923)
Image 5: Lion tamer, from a machzor (Milgroym, 1923)
Image 6: Samson on the lion, from a ketubbah from Rivarolo, 1727 (Milgroym, 1923)
Image 7: Samson on the lion, from the Corfu machzor (Milgroym, 1923)
עס װאָלט געװען זײער אינטערעסאַנט נאָכצופֿאָרשן אין דער העברעיִשער בוך־אילוסטראַציע אױב אױך דאָרט װערט אַזױ אָפֿט פֿאַרביטן שמשון אױף דודן און צי קומט אַזױנס בכלל דאָרט פֿאָר, אַזױ װי מיר טרעפֿן אָן אַלע מאָל אין דער קריסטלעכער ביבל־אילוסטראַציע. דאָרט, אין דער קריסטלעכער איקאָנאָגראַפֿיע, האָט דוד אַ באַזונדערע באַדײַטונג. די סצענעס׃ „דוד ראַטעװעט דאָס לעמעמלע פֿונעם בער און פֿונעם לײב“ װערן דאָרט באַנוצט אַלס קעגנשטיק צו די סצענעס׃ „יעזוס באַפֿרײַט דעם משוגענעם פֿונעם דיבוק“ און „יעזוס נידערט אַראָפּ אין גיהנום“. די קריסטלעכע קירכע האָט פֿאַרבונדן מיט דודן אירע באַזונדערע פֿאָרשטעלונגען, און דאָס דערקלערט פֿאַר װאָס דוד פֿאַרנעמט אַזאַ גרױס אָרט אין דער קריסטלעכער איקאָנאָגראַפֿיע. דער מאָטיװ פֿון דעם נצחון איבערן לײב און איבער גלית הפּלישתּי, דאָס הײסט׃ דער נצחון איבערן בײזן אין דער װעלט, שטײט דאָרט אין פֿאָדערגרונט. דוד איז בײַ זײ דער אָנזאָג אױף קריסטוס און מיט זײַן פּערזאָן אידענטיפֿיצירט. דערפֿאַר װערט דאָרט די ראָלע פֿונעם חיה־באַצװינגער על־פּי־רובֿ צוגעטײלט דװקא דודן, כאָטש אַ מאָל באַקלײדט זי אױך שמשון. דערקעגן איז מיר נאָך ניט פֿאָרגעקומען, אַז דוד זאָל אױך אין דער ייִדישער בוך־אילוסטראַציע געשילדערט װערן אין דער ראָלע פֿון אַ לײב־באַצװינגער. דאָ קען מען דודן גיכער אַלס אַלטן גרױ־װײַסן קעניג, זיצנדיק אױפֿן טראָן אָדער שפּילנדיק אױף דער האַרפֿע, אָדער אױך תּפֿילה טוענדיק. דער לײב־באַצװינגער, דער פֿאָלקסטימלעכער העלד, דער סימבאָל פֿון ישׂראלס גבֿורה – איז שמשון, אַזױ װײַט, װי מע קאָן אָפּלערנען פֿון דעם אונדז ביז איצט באַװוּסטן מאַטעריאַל. אין אים באַגריסן מיר די פֿאַרקערפּערונג פֿון ייִדישן נאַציאָנאַלן העלדנטום.
It would be very interesting to investigate whether the image of Samson was often switched with David in illuminated Hebrew books as well (or whether it happened at all), as can be seen countless times in Christian Bible illuminations. In Christian iconography, David holds a distinct significance. The scene of “David saves the little lamb from the bear and the lion” is juxtaposed with the scenes of “Jesus saves the madman from possession” and “Jesus descends into hell.” The Church connected specific concepts to David, which explains why David occupies such a large place in Christian iconography. The motif of victory over the lion and over Goliath the Philistine — that is, the defeat of evil — is placed in the foreground. For Christians, David foreshadows Christ, and is identified with him. Therefore, the role of the animal-tamer is primarily granted to David, and only occasionally to Samson. By comparison, I have never seen David represented in the role of a lion-tamer in illuminated Hebrew books. There, David is better known as an old gray-haired king, seated on his throne, playing the harp, or praying. It is Samson who is the lion-tamer, the folk hero, the symbol of Israel’s valor — as far as we can learn from the materials known to us. In Samson, we encounter the embodiment of national Jewish heroism.
