Mar 03, 2023
Panelists (from left to right) David Braun, Paul Hershl Glasser, Sheva Zucker, Gitl Scheachter Viswanath, Eugene Orenstein, Miriam Isaacs at the conference.
בשעת צװײ טעג אין ניו־יאָרק דעם 20סטן און 21סטן נאָװעמבער, האָבן פֿירנדיקע אַקאַדעמיקערס, קינסטלערס, שאַפֿערס, און אַקטיוויסטן פֿון דער ייִדיש־װעלט אָפּגעהאַלטן רעפֿעראַטן לזכר דעם 15טן יאָרצײַט פֿונעם לינגװיסט, פֿילאָלאָג און שפּראַכלערער ד״ר מרדכי שעכטער. צװײ פֿראַגעס האָבן זיך איבערגעחזרט אָבער און װידער בשעת די רעדעס, און אויך צװישן די שמועסן װאָס זײַנען אױפֿגעקומען נאָך דעם. ערשטנס, אין װאָס באַשטײט טאַקע דאָס פֿעלד פֿון ייִדישע־שטודיעס, און, צװײטנס, װי אַזױ פּאַסן זיך אַרײַן הײַנטיקע ייִדיש־רעדערס, דער עיקר חסידים, דערין?
צום אַלעם ערשטן זײַנען כּדאַי אַ פּאָר װערטער װעגן דעם, װי עס איז מיר אױסגעקומען צו זײַן אױף דער קאָנפֿערענץ. איך האָב געהאַט דעם זכות פֿאַרבעטן צו װערן צו האַלטן אַ רעפֿעראַט װעגן אַמעריקאַנער ייִדישער פּאָעזיע – זע אונטן; ספּעציפֿיש װעגן אַ װיכטיקער שאַפֿונג פֿון דעם אַמעריקאַניש־ייִדישן מאָדערניזם. דאָס איז אין תּוך גענומען נאָר געװען אַ תּירוץ, װײַל ד״ר שעכטער איז געװען פֿאַר מיר אַ מורה־דרך און אַ שטיקל רבי. כאָטש איך בין קײן מאָל נישט געזעסן בײַ אים אין קלאַס, בין איך שױן יאָרן לאַנג אונטער דער השפּעה פֿון זײַן אמונה־שלמה אין ייִדיש און די לעבעדיקע בײַשפּילן פֿון זײַנע יורשים – קינדער און קינדס־קינדער. דאָס בלײַבט אמת, אַפֿילו איך בין מער נישט מסכּים מיט זײַנע קאָנקרעטע צוגאַנגען צו שפּראַך־נאָרמירונג אָדער שפּראַכבאַנוץ גופֿא.
בין איך געקומען, הײסט עס, װידער צו שװימען אין יענעם ים, אָדער, בעסער געזאָגט, װײַל ס׳גײט דאָך די רײד װעגן אַ קלײן הײפֿעלע, אַ װינקעלע פֿון ייִדישער גאַס, אַ טײַכל. צו שמועסן מיט מיטגלײבער און רעדן אַ ייִדיש װאָרט. אַ װאָרט װאָס פּרוּװט זיך פּאָרן מיט דער אַקאַדעמיע און מאָדערניטעט. און אין דער רײַבונג צװישן דעם, װאָס ייִדיש קען זײַן, און װאָס ס׳איז הײַנט ייִדיש (מערסטנס חרדיש), שטעקט די פּראָדוקטיװע אָנגעצױגנקײט פֿון דער קאָנפֿערענץ.
פֿון אַזאַ רײַכער פּראָגראַם איז אוממעגלעך איבערצוגעבן די פּרטים פֿון אַלע רעדנערס און רעפֿעראַטן. אױף אײן פֿוס אָבער קען מען רעזומירן די הױכפּונקטן צװישן די לעקציעס, װי אױך פּרוּװן איבערגעבן אַ תּמצית פֿון די װיכטיקע, אַלגעמײנע טעמעס װאָס מע האָט באַרירט.
ד״ר שעכטער איז געװען אַ קאָלעגע און מיטצײַטלער פֿון די עיקר־פֿיגורן אין ייִדיש־פֿאָרשונג אין דער צװײטער האַלב צװאַנציקסטן יאָרהונדערט, און מע האָט אַזאַ סביבֿה אַרומגערעדט פֿון עטלעכע קוקװינקלען. קלמן װײַזער האָט רעפֿערירט װעגן דעם, װי אַזױ מאַקס װײַנרײַך האָט באַטראַכט דעם אָנבאָט פֿון העברעיִשן אוניװערסיטעט צו פֿירן דעם ערשטן פֿאָרזיץ פֿון דער דאָרטיקער ייִדיש־קאַטעדרע. סײַ װײַנרײַך, סײַ שעכטער האָבן געדאַרפֿט באַשליסן װי אַזױ און װעלכע אָרגאַניזאַציעס אָפּצוגעבן זײער צײַט אין דער תּקופֿה נאָך דער צװײטער װעלט־מלחמה, װען כּוחות לטובֿת ייִדיש האָבן זיך פֿאַרמינערט. װײַנרײַך האָט באַשלאָסן אַװעקשטעלן דעם ייִװאָ אױף אַ פֿעסטן באָדן אין ניו־יאָרק. שעכטער האָט באַשלאָסן צו מאַכן די ייִדיש־ליגע אַן אומפּאַרטײיִשע גרופּע, מער נישט אַ טעריטאָריאַליסטישע.
הערשל גלעזער האָט דיסקוטירט די צוגאַנגען פֿון פֿאַרשײדענע ייִדישיסטן, אַרײַנגערעכנט שעכטער, צום ענין „נאָרמירן“, דאָס הײסט, באַשליסן װאָס פֿאַר אַ ווערטער און אויסדרוקן פּאַסן זיך אַרײַן אין אַ ייִדישער סטאַנדאַרטשפּראַך. אױך שעכטערס צוגאַנג צום ענין, האַלט גלעזער, האָט זיך געביטן מיט דער צײַט. אין פֿאַרשײדענע סטאַדיעס פֿון זײַן לעבן האָט ער געלײגט דעם טראָפּ אױף פֿאַרשײדענע נוסחאָות סטאַנדאַרטקײט.
מרים אײַזיקס האָט אַרומגערעדט די סטאָנהיל־זאַמלונג פֿון ייִדיש־לידער, רעקאָרדירט פֿון אַ זאַמלער פֿון אינטערװיוען מיט שארית־הפּליטה־ייִדן. איר אַרכיװאַלע פֿאָרשונג האָט באַלעבט דעם זאַל מיט די שפּרודלדיקע קולות פֿון פֿאָלקס־ייִדן, אַרײַנגערעכנט נעמען װאָס זײַנען שפּעטער געװאָרן באַװוּסטע פּערזענלעכקײטן אױף דער ייִדישער גאַס, װי די פֿאָרװערטס־מיטאַרבעטערין מאַשאַ ראָלניק. בכלל איז אײַזיקס פֿאָרשונג געװען אַ בליק אַרײַן אין דער װעלט פֿון פֿאָלקס־ייִד, װאָס איז אפֿשר נישט געװען דער צענטער פֿון סעמינאַר.
בנימין מאָס און דער שרײַבער פֿון די שורות האָבן אַנאַליזירט די פּאָעמע „אַמעריקע און איך“ פֿון גרױסן מאָדערניסטישן פּאָעט אַהרן גלאַנץ־לעיעלעס, און אַרומגערעדט װאָס מע קען אָפּלערנען דערפֿון װעגן דער ראָלע פֿון פּאָעזיע בײַ אַמעריקאַנער ייִדן. מאָס האָט אַנאַליזירט די פּאָעמע װי לעיעלעס׳ אַני־מאמין, אין די נאָכװײען פֿון חורבן, און די מעגלעכקײטן פֿון ייִדיש־שאַפֿונג אױפֿן אַמעריקאַנער באָדן. איך האָב זיך פֿאָקוסירט אױפֿן באַגריף פֿון „בטלנות“, און װי אַזױ דער פּאָעט האָט אַװעקגעשטעלט אַ קאָנטראַסט צװישן אַמעריקעס עקאָנאָמישע אינצענטיװן און די גײַסטיקע אַחריותן פֿון ייִדישן שרײַבער.
שפּראַכלערערס האָבן אַרומגערעדט הײַנטיקע צוגאַנגען צו דעם ייִדישן שפּראַכלערערײַ. ס׳איז געגאַנגען די רײד װעגן שאַפֿן קאָמוניקאַטיװע מיטלען אױפֿן סמך פֿון ד״ר שעכטערס לערנבוך „ייִדיש צװײ“ (ברוכה לאַנג), װעגן דעם סעמינאַר פֿאַר שפּראַכלערערס בײַם ייִדישן ביכער־צענטער (אַסיאַ װײַסמאַן שולמאַן), און װעגן די לערנביכער געצילעװעט אױף חרדים, װאָס לערנען זיך די שפּראַך דערװאַקסענערהײט (לילי קאַהן און סאָניאַ יאַמפּאָלסקאַיאַ). די סבֿיבֿה פֿון ייִדיש־לערערײַ איז אַ לעבעדיקע און אַ פֿאַרצװײַגטע. כאָטש דער דאָזיקער סעמינאַר האָט נישט פּרעטענדירט צו זײַן אַרומנעמיק, האָט אפֿשר געפֿעלט אַן אָפּהאַנדלונג פֿון אָנלײַן־לערערײַ – זײַן פּאָפּולאַריטעט, און װער עס זײַנען די אָפּנעמערס און לערערס דערפֿון.
צװײ לינגװיסטן האָבן אױך אָפּגעהאַלטן לעקציעס אױפֿן סעמינאַר, בײדע אינספּירירט פֿון שעכטערן, כאָטש זײ האָבן אים קײן מאָל נישט געקענט בײַם לעבן. אײנע האָט גערעדט װעגן חסידישער שפּראַך־פּלאַנירונג, און דאָס װעל איך אונטן באַהאַנדלען באַריכות. דער לינגװיסט אײַזיק בלימאַן האָט אַרומגערעדט די באַמיִונגען צו שאַפֿן אַ קאָרפּוס פֿון בעל־פּה־דאַטן. מע האָט זיך געחידושט מיט דעם, װי אַזױ בלימאַנס פֿאָרשונג װעט מאַכן גרינג צוטריטלעך פֿאַרן ברײטערן עולם רעקאָרדירונגען פֿון געבױרענע ייִדיש־רעדערס פֿון פֿאַר דער מלחמה, צוזאַמען מיט זײערע געאָגראַפֿישע פּלאַצירונגען און דיאַלעקטאָלאָגישע אײגנשאַפֿטן. ס׳איז ממש אַן אוצר צוצוגרײכן מיט דער האַנט פֿאַר ייִדיש־תּלמידים און פֿאָרשערס.
װי סוביעקטיװ עס זאָל נישט אױסזען, װעל איך דאָ אָנרופֿן די צװײ רעפֿעראַטן װאָס מע מוז הערן אין דער קומעדיקער רעקאָרדירונג פֿון דער קאָנפֿערענץ. זײ שטעלן מיט זיך פֿאָר די צװײ פּאָלוסן פֿון דער ייִדיש־װעלט: די ייִדישיסטישע און די חסידישע.
מיט זײַן ליטעראַרישן װיסן און שאַפֿערישער ערודיציע, האָט פּראָפֿ׳ דוד ראָסקעס אַפֿערגעבראַכט אַ רײַכן, פֿאַרצװײַגטן טעזיס װעגן דער ירושה און בײַטראָג פֿון דער ייִדישער קולטור דװקא אין אַמעריקע, װאָס ער האָט פֿאָרגעלײגט איז פֿאַרקוקט אָדער אונטערגעשאַצט געוואָרן פֿון שעכטער. צי דאָס איז דװקא אמת װײס איך נישט, מע װאָלט געדאַרפֿט אַדורכאַקערן זײַנע רעפֿעראַטן און פּובליקירטע אױסגאַבעס, נאָר מע סטערעאָטיפּירט אים, און זײַנע ייִדישיסטישע נאָכגײערס, װי ביטול־מאַכערס און אָפּשפּעטערס פֿון אַמעריקאַנער לשון. ראָסקעס רעפֿעראַט האָט, פֿאַרקערט, אַװעקגעשטעלט די אַמעריקאַנער שפּראַך בײַם אױבנאָן פֿון ייִדישער שאַפֿונג.
„שױן 150 יאָר — האָט ראָסקעס געזאָגט — װאָס אונדזער שפּראַך־גלות איז אַ קיבוץ־גלויות“, דאָס הײסט, פֿאַראַן אַ פֿילפֿאַכיקיט פֿון פֿאַרשײדענע שפּראַכסטאַדיעס און ־קהילות דורך צײַט און צװישן גרופּעס בײַ אַמעריקאַנער ייִדן. מיט אײן װאָרט, ראָסקעס האָט פֿאָרגעלײגט אַ ליטעראַרישע סאָציאָלינגװיסטיק, װאָס מע פֿלעגט אָפֿטער זען אין דער אַקאַדעמישער סבֿיבֿה אונטערן נאָמען „פֿילאָלאָגיע“, און װאָס איז מער נישט אין דער מאָדע.
צװײטנס, האָט ער געטענהט, „דער הױכבאַשאַף און ־עקספּאָרט פֿון אונדזער שפּראַך־גלות איז דער מיטאָס פֿון גלות און באַנײַונג.“ ראָסקעס האַלט, אַז דער ייִדישער בײַשפּיל פֿון שאַפֿערישן גלות קען דינען װי אַ מוסטער פֿאַר אַנדערע פֿעלקער אין אונדזער צײַט פֿון פּליטה און איבערװאַנדערונג.
ס׳איז מיר נישט געװען 100% קלאָר צי, אָדער װי אַזױ, ראָסקעס האָט באַגרונטיקט זײַנע טעאָריעס, נאָר דאָס איז, װי מיר דאַכט, נישט שײך — זײַן חקירה איז אַזאַ טעאָרעטישע קונסטװערק, װאָס ס׳איז פּשוט אַ מחיה אָנצוקוקן פֿון דער װײַטנס, נישט קײן עמפּירישע טעאָריע, װאָס מע מוז אָננעמען אָדער אָפּשלאָגן װי אײן גאַנצקײט. ס׳איז אױך כּדאַי אָנצוּװײַזן אױף ראָסקעס׳ נײַעם װעבזײַטל, װוּ ער פֿאַרזאַמלט אָן אַ שיעור שפּראַך־ און לערערײַ־רעסורסן: https://archive.yiddish.nu/.
דער אַנדערער שפּיץ פֿון קאָנפֿערענץ, לױט מײַן מײנונג, איז געװען די באַלערנדיקע לעקציע פֿון ד״ר חיה רחל נאָװע, אַ נאָך־דאָקטאָראַנטקע אין לינגװיסטיק בײַם קאַליפֿאָרניער אוניװערסיטעט אין בערקלי. זי האָט אָפּגעפֿרעגט די השערה, װאָס װערט אָפֿט געהערט װעגן חסידים, דהײַנו, אַז כאָטש רעדן רעדט מען בײַ זײ ייִדיש אין דער הײם, איז זײער ייִדישיזם אַ פּאַסיװער, אָן דער אידעאָלאָגישער פּלאַנירונג, װאָס איז כאַראַקטעריסטיש, למשל, בײַ ייִדישיסטן. נישט אמת, האָט זי אױפֿגעװיזן. נישט נאָר איז די הײמשפּראַך ייִדיש בײַ חסידים נישט קיין במילאדיקער פֿענאָמען, נאָר ס׳איז עפּעס װאָס מע האָט געמוזט בכּיװנדיק באַשאַפֿן. צום בײַשפּיל, אין די 1960ער יאָרן, האָבן זי סאַטמערער חסידים געדאַרפֿט זיך ספּראַװען מיט אַן אַרײַנשטראָם פֿון צוגעקומענע פּליטים פֿון אונגערן, מערסטנס נישט קײן ייִדיש־רעדנדיקע. נישט געקוקט אױף דעם, האָט די קהילה מצליח געװען זײ אײַנצוגלידערן אױף אַזױ װײַט, אַז די טעכטער פֿון יענע נײַ־געקומענע האָבן גערעדט ייִדיש בעסער װי זײערע מאַמעס.
דערצו האָבן די צענטראַלע אױטאָריטעטן בײַ די סאַטמערער חסידים, מיטן רבין בראָש, אַקטיװ געפֿירט אַ דורכגעטראַכטע שפּראַך־פּאָליטיק. אינטערעסאַנט איז, אַז נישט אַלץ איז געװען עפֿנטלעך דערזאָגט, נאָר ס׳איז געװאָרן אָנגענומען, אַז דער סאַטמערער חינוך זאָל זײַן דורכױס אױף ייִדיש. אינטערעסאַנט (דאָס איז מײַן באַמערקונג, נישט נאָװעס), אַז דװקא די דאָזיקע כּלליותדיקע שפּראַך־נאָרמירונג איז די טעמע פֿון אַ היפּשער קאָנטראָװערסיע אין דער פּרשה שטאַט־רעגלאַמענטן און חסידישער עדיוקײשן.
ס׳איז מסתּמא טײלװײַז אַ גוטער סימן, אַז אָט דער לעצטער פּאַנעל פֿון דער קאָנפֿערענץ האָט אַרױסגערופֿן אַ װיכּוח צװישן די פּאַנעליסטן און די באַטײליקטע אין עולם. חילוקי־דעות זײַנען געזונטע צרות בײַ ייִדישיסטן, און די טעמע (די צוקונפֿט פֿון פֿעלד פֿון ייִדיש) האָט זײ זיכער אַרױסגעבראַכט.
צי זענען ייִדיש־שטודיעס אַן אײגענער שטח? אַזױ האָט געפֿרעגט פּראָפֿ׳ דוד פֿישמאַן פֿון ייִדישן טעאָלאָגישן סעמינאַר. אױב אַזױ, האָט ער װײַטער געפֿרעגט, פֿאַר װאָס איז נישטאָ קײן װיסנשאַפֿטלעכער זשורנאַל, קײן פֿאַרבאַנד פֿון פֿאָרשערס, קײן קאָנפֿערענץ? אױב אַזױ, האָט זיך אָפּגערופֿן אַגי לעגוטקאָ פֿון קאָלומביע־אוניװערסיטעט, לאָמיר דאָס טאַקע שאַפֿן. נאָר אױף דעם, האָבן געזאָגט עטלעכע, פֿעלן מיטלען (כאָטש דאָס װאָרט „געלט" האָט קײנער נישט אַרױסגעזאָגט).
איז געבליבן, אַז מע װאָלט געװאָלט, װען מע האָט דעם שטיץ, שאַפֿן אַ גרעסערע גרופּע.
די צװײטע שמועס־טעמע האָט געהאַט צו טאָן מיט דעם פֿאַקט, װאָס 99.9% פֿון אַלע הײַנטיקע ייִדיש־רעדערס זײַנען חסידים. יעדער האָט מסכּים געװען, אַז דאָס לעבן און שאַפֿן און פּראָבלעמאַטיק פֿון חסידים, אַנאַליזירט פֿון אינעװײניק צי פֿון דרױסן, איז געקניפּט און געבונדן מיט ייִדיש־שטודיעס. אױב דאָס פֿעלד פֿון ייִדיש־שטודיעס גיט זיך אָפּ דער עיקרשט מיט דער באַציִונג צװישן ייִדן און דער מאָדערניטעט, װאָס פֿאַר אַ באַציִונג צװישן די בײדע איז חל בײַ די חסידים? דאָס װעט מען זיכער װײַטער לאַנג אַרומרעדן. װי אַזױ די טעמע חסידים באַציט זיך צו ייִדיש־שטודיִעס איז אפֿשר געװען די נישט־דערזאָגטע, פּאַראַלעלע טעמע פֿון דער גאַנצער קאָנפֿערענץ, װאָס איז נאָר טײל מאָל אַרױס, װי אַ גולם, אין דער עפֿנטלעכקײט צו שטערן דעם אַקאַדעמישן שלום.
בײַם סוף האָט מען זיך פּאָסמאַקעװעט מיט דער מוזיק פֿון עלעאָנאָר ביעזונסקי, װאָס איר צונױפֿפּאָרונג פֿון קלעזמער־סטיל מיט סענסיטיװע קאָמפּאָזיציעס האָט באַרויִקט די מחשבֿות פֿון עולם. מע האָט הנאה געהאַט אין אײנעם, און אָפּגעדאַנקט אין אײנעם די קאָנפֿערענץ־אָרגאַניזירערס.
On November 20-21 in New York, over the course of two full days, leading academics, artists, creatives, and activists in the Yiddish world gave talks honoring the fifteenth yortsayt of the linguist, philologist, and language pedagogue Dr. Mordkhe Schaechter. Two overarching questions were repeated throughout these speeches, as well as in the conversations that followed. The first: How can we define the field of Yiddish Studies? And second: How do contemporary Yiddish speakers, particularly Hasidim, fit within this field?
Before I wade further into the details, I should explain how I came to be at the conference. I had the honor of being invited to give a talk about American Yiddish poetry (read on for more about this); specifically about an important piece of American Yiddish modernist writing. But that was essentially just an excuse, because Dr. Schaechter was my mentor and even something of a rebbe for me. Although I was never a student in one of his classes, for years his complete faith in Yiddish has had an impact on me, as has the living example of his inheritors — his children and grandchildren. This remains true even though I no longer agree with his concrete approaches to language standardization or linguistic usage.
This is all to say that I came to the conference so I could once again immerse myself in this sea of thought, or perhaps more accurately, this little courtyard or corner of the Jewish street, a river. I wanted to talk with fellow believers [in Yiddishism] and to speak Yiddish with them. I wanted to speak a language that bridged the gap between the academy and modernity. The productive tension in the conference came from the friction between these two poles, between what Yiddish could be and what it is today (a language mostly spoken by Haredim).
It was such a rich program that it would be impossible to relate all the details of who each speaker was and what they spoke about. But I will try to give brief summaries of the most important points in the lectures and will try to relay the gist of the most important themes that were touched upon.
Dr. Schaechter was a colleague and contemporary of some of the most important figures in Yiddish research in the second half of the twentieth century. [At the conference,] this environment was examined from several different angles. Kalman Weiser spoke about how Max Weinrich contemplated an offer from Hebrew University to be the inaugural director of the Jewish Studies program there. Both Weinreich and Schaechter had to decide how and which organizations to devote their time to in the postwar period as support for Yiddish dwindled. Weinreich decided to found YIVO on solid ground in New York. Schaechter decided to make the League for Yiddish a nonpartisan organization, no longer Territorialist.
Paul (Hershl) Glasser discussed the approaches of several Yiddishists, including Schaechter, to the idea of “standardization,” or deciding which words and expressions belong in a standardized Yiddish language. According to Glasser, Schaechter’s approach in this regard changed over time. At various points in his life he placed emphases on different versions of linguistic norms.
Miriam Isaacs gave a talk on the Stonehill Jewish Song Archive, recorded from a collection of interviews with Holocaust survivors. Her archival research brought the vibrant voices of ordinary Jews to life, including some who later went on to become well known personalities in the Yiddish world, like Masha Rolnik, a staff writer for the Forverts. Isaac’s research was a window into the world of Yiddish folklore, a world that was perhaps not at the center of this conference.
Kenneth (Benjamin) Moss and this author [Zackary Sholem Berger] analyzed the poem “America and I” by the great modernist poet Aaron Glanz-Leyeles, and considered what we can learn from it about the role of poetry for American Jews. Moss analyzed the poem as Leyeles’s testament of belief, in the wake of the Holocaust, in the possibility of Yiddish creativity on American soil. I focused on the concept of idleness and how the poet contrasted America’s economic incentives with the spiritual responsibility of the Yiddish writer.
Several language instructors discussed the latest approaches to Yiddish language pedagogy. There were talks about how to create communicative materials on the basis of Dr. Schaechter’s textbook Yiddish Tsvey (Brukhe Lang), about the Yiddish pedagogy program at the Yiddish Book Center (Asya Vaisman Schulman) and about textbooks directed toward Haredim who are learning Yiddish as adults (Lily Kahn and Sonia Yampolskaya). The world of Yiddish language instruction is lively and varied. Although this conference did not claim to be comprehensive, there was a noticeable lack of discussion about online instruction — its popularity, and about the teachers and students who take part in it.
Two linguists also spoke at the conference, both inspired by Schaechter, though neither knew him during his lifetime. One spoke about Hasidic linguistic planning, which I will discuss in greater detail below. The linguist Isaac Bleaman discussed efforts to create a linguistic corpus from data derived from oral history interviews. It’s wonderful that Bleaman’s research will make recordings of native Yiddish speakers born before the war easily accessible to the public, together with their geographical locations and dialectical idiosyncrasies. This is quite a treasure for Yiddish students and researchers.
However subjective it may seem, I would like to draw readers’ attention to the two lectures that I think they should absolutely listen to when the conference recordings are made available. They represent the two poles of the Yiddish world: Yiddishist and Hasidic.
With his literary knowledge and generative erudition, Professor David Roskies offered a rich and nuanced thesis about the legacy and repercussions of Yiddish culture in America, which he argued Schaechter overlooked or undervalued. I don’t know if that’s true — one would have to go through his speeches and published writings — but Dr. Schaechter and his Yiddishist followers are stereotyped as disdainful and dismissive of American speech. Roskies’s talk, by way of contrast, placed American Yiddish language at the pinnacle of Yiddish creativity.
“For the past 150 years,” Roskies said, “our Yiddish language’s exile has been an ingathering of the exiles.” That is to say, here [in America] there are many different kinds of Yiddish from different linguistic stages and communities over time and among different groups of American Jews. In short, Roskies put forth a literary sociolinguistic theory, one previously found in academic circles under the category of philology – which is no longer in fashion.
Second, he argued that “the greatest creation and export of our linguistic exile is the mythos of golus and renewal.” Roskies claims that the Yiddish example of a creative golus can be a model for other peoples in our time of refuge-seeking and displacement.
It was not entirely clear to me whether or how Roskies was grounding his theories, but that seemed to me relatively unimportant — his speculation was a theoretical work of art, and it’s simply a pleasure to watch it from afar; it wasn’t an empirical theory of the sort that you have to agree or disagree with in its entirety. I also recommend that you take a look at Roskies’ new website, where he has collected many language and pedagogical resources: https://archive.yiddish.nu/
The other highlight of the conference, in my opinion, was a fascinating lecture by Dr. Chaye Rokhl Nove, a postdoc in Linguistics at the University of California, Berkeley. She questioned an assumption that one often hears about Hasidim: that although they happen to speak Yiddish in their homes their approach to Yiddish is passive and without the kind of ideological planning that is typical, for instance, among secular Yiddishists. She demonstrated that this is simply not true. It’s not self-evident that Yiddish is the home language of Hasidim; this is something that was created with intentionality. For instance, in the 1960s the Satmar Hasidim experienced an influx of refugees from Hungary, most of them not Yiddish speakers. Yet the community managed to incorporate them so fully that the daughters of these newcomers spoke Yiddish better than their mothers.
What’s more, the central authorities among the Satmar Hasidim, under the leadership of the Satmar Rebbe, were actively engaged in language politics. Interestingly, though much of this was not stated outright in public, it became the accepted practice that Satmar education would be conducted in Yiddish. I find it also interesting (and this is my comment, not Nove’s), that precisely these standardizing language norms became the subject of a great deal of controversy in the matter of government regulation of Hasidic education.
It’s probably at least partly a good sign that the last panel of the conference caused a disagreement between the panelists and the audience. Differences of opinion are healthy and this is a good problem for Yiddishists to have, and the topic (the future yiof the field of Yiddish studies) certainly brought these tensions to the fore. Is Yiddish Studies a separate field? This was the question posed by David Fishman, of the Jewish Theological Seminary. If so, he further asked, why is there no academic journal, no academic association, no conference for the field? In response, Agi Legutko from Columbia University suggested that we should create such infrastructure. But many others argued that resources for this are lacking (though no one specifically said the word “money”). If we were so inclined, the conclusion seemed to be, then we could only create a larger, more formal group if we had more support.
The second discussion topic had to do with the fact that 99% of all of today’s Yiddish speakers are Hasidim. Everyone agreed that the lives, work, and concerns of Hasidim, analyzed both by insiders and from the outside, is part and parcel of Yiddish Studies. If the field of Yiddish Studies is dedicated largely to the relationship between Jews and modernity, what relationship do Hasidim have to these two concepts? This is something that will certainly be explored more in the future. The question of how the subject of Hasidim fits in Yiddish Studies was an unspoken parallel theme running through the entire conference, an elephant (or golem) in the room that only interrupted now and then to disturb the academic peace.
Finally, the conference-goers took in a musical performance by Eléonore Biezunski, whose pairing of her klezmer style with sensitive new compositions quieted the audience’s inner thoughts. We enjoyed the music together, and together we thanked the conference organizers.
