Nov 13, 2019
INTRODUCTION
Shloyme Gilbert was a short story writer and playwright from Radzymin, Poland. “From the Land of Consumption” is an early piece based on his own experience in a sanatorium. This story conjures a haunted world, vivid in color and texture. Gilbert’s repetition of certain adjectives and phrases creates a disorienting sense of time, and seems to suggest the unchangeable circumstances faced by the patients there.
Gilbert’s later work attracted the attention of critics including Shmuel Charney, who wrote about Gilbert’s careful attention to and sympathy for the lives of struggling working class Jews in Warsaw and surrounding environs. These were people whom he personally befriended and knew well. His short stories carefully and realistically depict the daily challenges faced by many of his subjects. According to Melech Grafstein, a friend and an early follower, Gilbert had a “hatred for everything that was that was indolent and luxuriant … At the same time, he was gentle and full of compassion for all who suffer, especially those who must suffer quietly.” (Our translation).
Some of his early work, however, was more visionary and expressionistic, perhaps reflective of his own interest in literary esoterica and the Zohar. “Fun land shvindzukht” is one such effort, drawing on hypnotically spare, repetitive prose and fantastical imagery. While resolutely secular in his later writings, Gilbert’s knowledge of Talmud was extensive and served as a source of inspiration for both his mysterious and lyrical early work, as well as for his fiercely moral later output.
A collection of Gilbert’s early stories was published in Warsaw in 1922, titled “Noveln,” which was favorably received by Charney and other critics. While interned in the Warsaw Ghetto, he was reputed to have completed a novel in manuscript form, which has never been recovered. Gilbert and his daughter were murdered at Treblinka.Click here to download a PDF of this story and its translation
איך האָב געזען אַ לאַנד — דער הימל איז, װי אַ גלאָז און עס קוקט אַדורך אַ געלע זון און אַ קאַלטע.
עס ציט זיך אַראָפּ אַ לײַכטער, שטילער רעגן, און די שנירלעך רעגן לױכטן מיט דער געלער שײַן פֿון דער זון.
די ערד איז אױסגעפֿלאַסטערט מיט ווייַסע, פֿירקאַנטיקע שטײנער, און הײַזער זײַנען דאָרט אױסגעשטעלט אין גלײַכע, שטילע רײען — זײערע לאַנגע שױבן זײַנען פֿאַרגלייזט, װי װײַסלען פֿון טױטע.
איך האָב דאָרט מענטשן געזען — מיט שפּיציקע אַקסלען, מיט אַרױסגעזעצטע, גרױסע בײַכער אױף דינע פֿיס. זײ גײען — די הענט געלײגט אױף די בריסטן, אױסגעצױגן די געלע פּנימער צו דער זון און אָפֿענע מײַלער אױף אָטעם.
און אַלע האָבן זיך שטיל געשלייַכט אין אײן ריכטונג — מענער האָבן פֿרױען פֿאַר אַראָפּגעלאָזטע הענט געהאַלטן, און פֿרױען האָבן אױף די הענט קינדער געהאַלטן. אַלעמענס פּנימער, באַלױכטן קעגן דער זון, מיט געלע אַפּלען. און אױף זײ, און צװישן זײ איז געפֿאַלן דער לײַכטער, שטילער רעגן. און די שנירלעך רעגן האָבן געלױכטן מיט דער געלער שײַן פֿון דער זון.
דאָ, דאָרט איז עמעצער שטײן געבליבן, די הענט אױף די בריסטן, אױסגעצױגן דעם האַלדז און שטיל אַרױסגעלאָזט אױפֿן װײַסן, פֿירקאַנטיקן שטײן געלע, װײכע שטיקער.
די זון איז געגאַנגען אין הימל אַרײַן אַלע מאָל העכער, האָבן די מענטשן געהױבן די קעפּ, און זײער גאַנג איז געװאָרן שטילער.
און אַז די זון איז געקומען גאָר הױך, אין מיט הימל, איז דער רעגן געװאָרן אױפֿגעהאַלטן, די לופֿט, װי אַ בלײַ, און אַלע זײַנען שטײן געבליבן — אױסגעצױגן, די אַפּלען פֿאַררוקט צו דער זון, קלײנע, װי געלע פּינטעלעך, אָפֿן די מײַלער אָן אָטעם.
לאַנג אַזױ האָט געדױערט די געלע פֿאַרשטײנערונג. ביז די זון איז פֿון מיט הימל אַראָפּ האָבן די מענטשן װידער אָנגעהױבן גײן, און די שנירלעך רעגן זײַנען געפֿאַלן אױף זײ, און צװישן זײ, און געלױכטן מיט דער געלער שײַן פֿון דער זון.
און װען די זון האָט זיך אָנגעהױבן נידעריק אַראָפּלאָזן, און באַלױכטן יענע לײדיקע, באַװאַקסענע פֿעלדער, און װען זי האָט שױן אָנגעהױבן שטיל זינקען, און אױף אַ מינוט באַלױכטן און באַשפּיגלט יענץ לאַנד מיט אַ װײך ליכטיקײט, זײַנען אַלע אױף די קניִען געפֿאַלן, מיט אױסגעשטרעקטע הענט צו דער פֿאַרגײענדיקער זון, און אױף זײערע געלע, פֿאַרחלשטע פּנימער איז געװען אױסגעגאָסן בענקעניש און געבעט, ביז די זון איז פֿאַרגאַנגען און זײ זײַנען אַלע געבליבן, װי אױסגעלאָשענע, טונקעלע שטיקער בלײַ —
I have seen a land where the cold yellow sun stares through a glassy sky.
There a soft rain falls, and the strands of rain shine in the yellow glow of the sun.
The ground is paved with white, rectangular stones, and the houses are arranged in quiet, straight rows, their long windows glazed, like the white eyes of the dead.
I have seen people there with bony shoulders, protruding stomachs, thin legs. They walk with their hands on their breasts, stretching their yellow faces to the sun, struggling to breathe.
They all slink in the same direction—the men taking women by their limp hands, the women holding children. Their faces glow against the sun, and their pupils are yellow. On them and between them, the soft rain falls, and the strands of rain shine in the yellow sun.
Here and there someone pauses, hands clutching their chest, neck straining, and quietly expels soft yellow pieces onto the white rectangular stones.
The sun climbs ever higher into the sky, and the people lift their heads, their pace slowing.
And when the sun reaches the middle of the sky, the rain is held back, and the air is like lead . . . Now everyone comes to a standstill. Their pupils strain toward the sun, like yellow dots. Their mouths are open, breathless. This yellow transfixion remains until the sun begins its descent. Only then do the people start to walk again, and the strands of rain once again fall, on them and between them, shining in the yellow glow of the sun.
When the sun begins to quietly sink, illuminating the abandoned fields and fleetingly mirroring that land with a soft light, everyone falls to their knees with arms outstretched to the setting sun. Longing and prayer pour out over their sallow faces until the sun is gone, leaving them extinguished like dark pieces of lead.
אַ נאַכט איז אין יענעם לאַנד — דער הימל גרין, פֿאַרגלעזערט, און אַ לבֿנה שטײט אױף אײן אָרט, װי מאַט געל בלעך און לױכט נישט.
דער פֿאַרגלעזערטער הימל לאָזט זיך װײַט אַראָפּ און בלאַנקט אױף לײדיקע, שטילע פֿעלדער.
און קײן שאָטן איז נישטאָ — די הײַזער שטײען נאַקעטע, װי רײען מצבֿות אונטער דער געלער, אױסגעלאָשענער לבֿנה.
אַלע פֿענצטער זײַנען געעפֿנט; דער גרינער הימל בלאַנקט אױף די לאַנגע שױבן און בלײכט אַרײַן אין די שטובן.
עס זײַנען זיך מענטשן — האַלב ליגנדיקע, טײל, אין לאַנגע כאַלאַטן, גײען אַרום שטיל, װי אין זיך פֿאַרטראַכט... פֿיל ליגן אױסגעצױגן אין די אָפֿענע פֿענצטער, מיט שטילע, אױסגעזעצטע אױגן צום פֿאַרגלעזערטן הימל, געמאַטערטע פּנימער — אָן אָטעם.
די צעפּלאַטשטע לבֿנה קוקט אויף זײ, און זײ בלײַבן אונטער איר בלײַערנעם קוק.
און װען דער טאָג הײבט אָן בלײכן, באַװײַזן זיך מענטשן אין די פֿענצטער, אין צעלאָזענע כאַלאַטן, און זײערע שיטערע פּנימער קוקן לאַנג צו יענעם עק הימל, װי עס שװימט שטיל אױף די געלע ליכטיקײט.
Now it is night in that land. The yellow moon is fixed in the green glass sky like a dull metal plate. It does not shine.
The glass sky drops low, glowing over the abandoned fields.
There are no shadows. The houses stand naked, like rows of tombstones under the yellow extinguished moon.
All the windows are open; the green sky glows on their tall panes, bleaching the rooms inside.
There are people inside, some wearing long robes. Some quietly pace as though deep in thought—many lie stretched out before the open windows with fixed, protruding eyes. They gaze at the glass sky. Their faces labor, yet they cannot breathe.
The flattened moon looks down upon them, and they linger under its leaden stare.
And when the day begins to bleach the landscape, it reveals the people in the windows, in their loose robes, with their thin faces. They watch the far end of the sky, the quiet emerging of its yellow light.
