Sep 22, 2016
צווישן די געציילטע ביכער ייִדישע לידער אַרויסגעגעבן אין יאָר 2016 איז ישׂראל נעקראַסאָווס „אָפּגעברענטע שטעט“. נעקראַסאָוו איז אונדזער ערשטער הײַנטצײַטיקער פּאָעט וואָס מאַכט אונדזער איזאָלאַציע, וווּ יעדער שאַפֿער פֿון ייִדיש־ליטעראַטור איז אַן אינדזל, פֿאַר אַן עסטעטיק. דער דאָזיקער פּאָעט אין זײַנע פֿערציקער יאָרן, אַ קינד פֿון דער קאָמפּיוטער־תּקופֿה, שאַפֿט אַ נאַראַטאָר וועמענס וויזיעס וואַקסן אַרויס פֿון די טונקעלע פֿאַנטאַזיעס און אָפּגעכאַפּטע, כּהרף־עינדיקע מעשׂים פֿון ווידעאָ־שפּילערײַ. די דאָזיקע „לידער פֿון דער ווירטועלער רעאַליטעט“, זײַנען רירנדיק נישט געקוקט אויף — אָדער אפֿשר צוליב — זייער אויסגעוואָרצלטקייט.
Opgebrente shtet (Burned-Down Cities) by the Russian poet Yisroel Nekrasov is one of the very few original books of Yiddish poetry to be published in 2016. At a time when every creator of Yiddish literature is an island unto themselves, Nekrasov is the first contemporary Yiddish poet to turn our isolation into an aesthetic. Nekrasov, this poet in his forties, a child of the computer age, creates a narrator whose visions originate in the dark fantasies and staccato actions that are part and parcel of the world of video gaming. These virtual reality poems are affecting not in spite of but rather because of their dislocation.
Yisroel Nekrasov
נעקראַסאָווס נאַראַטאָר שוועבט אין אַ וועלט פֿון אומזיכערע פֿאַרבינדונגען און עובֿר־זמנודיקע אינסטיטוציעס. דער פּעטערבורג פֿון די לידער, אָנגעשריבענע אין ערשטער פּערזאָן, איז אַ פֿאַרטונקלטע חורבֿה פֿון סאָוועטישע צײַטן. מע וואַרט אויף באַנען; „רעגס און טעג“ פֿון אַמאָל שוועבן אויבן אין די שטאָטהימלען בשעת מע פֿאַרצײכנט דורכגעפֿאַלענע ליבעס און נערוועזע אוּווערטורן.
מיט דעם בוך נעקראַסאָווס דאַרפֿן זיך פֿרייען חובֿבֿי־ייִדיש און די ליבהאָבער פֿון ייִדישער קולטור, נאָר עס שטעלט אונדז אויך פֿאָר אַ פֿענצטער אַרײַנצוקוקן אין דעם מאָדנעוואַטן נאָכלעבן פֿון דער הײַנטיקער ייִדישער פּאָעזיע, וווּ די אַלע נישט־חרדישע פּאָעטן זײַנען פּערזענלעך באַקאַנט. בין איך, ווי אַ רעצענזענט, אַוודאי אַ נוגע־בדבֿר. מיט אַ פֿופֿצן יאָר צוריק איז נעקראַסאָוו געזעסן בײַ מיר אין אַ ייִדיש־קורס, און כ'בין אַ ליבהאָבער פֿון זײַן שאַפֿונג. מן־הסתּם איז אויך נישט קיין חידוש וואָס מיר האָבן אַ סך בשותּפֿות: מיר האָבן זיך ביידע אויסגעלערנט ייִדיש שוין דערוואַקסענערהייט, זײַנען ביידע פֿרומע ייִדן, זײַנען ביידע אָפּגעזונדערט און איזאָלירט פֿון אַ צענטער פֿון ייִדישער שאַפֿונג, ווײַל אַזוינס עקזיסטירט דאָך נישט מער, ווייניקסטנס אין אַ פֿיזישן זין.
די פֿריִערדיקע דורות ייִדישע פּאָעטן זײַנען אויסגעפֿורעמט געוואָרן פֿון פֿאַרשיידענע קאָנפֿליקטן און מחלוקתן: פּאָליטישע, עסטעטישע, סטיליסטישע, און קולטורעלע, פֿאַרקערפּערט פֿון פֿאַרשיידענע שולעס און שיטות. מיר, הײַנטיקע, האָבן נישט קיין שיטות, יעדער שרײַבט ביחידות.
The poems’ first-person narrators float in a world of uncertain connections and obsolete institutions. The early twenty-first century St. Petersburg of these poems is a darkened ruin of the Soviet era. People wait for trains; past “moments and days” of history float above in impersonal urban skies as the speakers recollect failed loves and unsure overtures.
The publication of Opgebrente shtet should be a cause for celebration for lovers of Yiddish and Jewish culture, but it also provides a window into the strange afterlife of contemporary Yiddish poetry, in which it seems that all the poets who aren’t ultra-Orthodox know one another. This review, for that reason, is definitely biased: Nekrasov was a student in a Yiddish course I taught around fifteen years ago, and I’m a fan of his poetry. Perhaps unsurprisingly, we also have a lot in common: we learned Yiddish as adults, we are both observant Jews, and we are both isolated from any centers of Yiddish literary creativity—because these don’t exist anymore, at least not in physical space.
While previous schools of Yiddish poets might have been motivated by manifestos, political turmoil, or a reaction to the work of previous generations, we Yiddish poets of today are different because we have no such schools; each of us is an isolated individual. And while such isolation might have also pertained in greater or lesser measure to the lives of previous poets, this is our predominant characteristic.
מע קען אפֿשר טענהן אַז געוויסע פּראָגראַמען שטיצן ליטעראַרישע שאַפֿערישיקייט אַרום אָדער אין שײַכות מיט ייִדיש (דער ביכער־צענטער, די זומער־פּראָגראַמען, די ייִדיש־וואָך און ייִדיש־פֿאַרם) נאָר די ליטעראַרישע סבֿיבֿות זײַנען לאַוו־דווקא אויף ייִדיש (ווי די איבערזעצונג־פּראָגראַם בײַ אַמהערסט) און די שפּראַך־פּראָגראַמען זײַנען נישט פֿאָקוסירט אויף שטיצן צי קריטיקירן די ליטעראַטור. שוין אָפּגערעדט אַז עס זײַנען דאָ ווייניק לייענערס, און פֿאַרלאַגן — נאָך ווייניקער.
דער רוסישער ישׂראל־פּאָעט וועלוול טשערנין, אָנפֿירער פֿונעם פֿאַרלאַג וואָס האָט אַרויסגעבראַכט דאָס בוך, צייכנט פֿעיִק אויס אין זײַן הקדמה די קאָנטורן פֿון נעקראַסאָווס פּאָעטישער וועלט. כאָטש דער מחבר איז נישט קיין געבוירענער ייִדיש־רעדער, איז זײַן לשון אַ געשליפֿנס און אַ פֿליסיקס. נעקראַסאָוו אַליין איז אויך אַ בײַשפּיל פֿון אַן אייגנאַרטיקן און צײַטווײַליקן פֿענאָמען: ער איז דאָך אַ פּרי פֿון דער צעבליִונג פֿון ייִדיש־שטודיעס און שפּראַך־לערערײַ אין פּעטערבורג. אינטערעסאַנט איז, אַז יענץ פּעטערבורג פֿון שפּראַך און ליטעראַטור איז אויך די שטאָט פֿון דעם נאַראַטאָרס אומזיסטע וואָגלענישן און פֿאַרשטערטער ליבע.
די לידער אַליין זײַנען אינטראָספּעקטיווע, און פֿירן אַרײַן דעם לייענער אין דעם נאַראַטאָרס אינעווייניקסטער וועלט, אָן פֿרומקייט צי מאָראַל, נאָר אָפֿט מאָל מיט אַ פּלוצעמדיקער אַנטדעקונג פֿון שטאַרביקייט. איין ליד (אָן אַ טיטל, ווי אַ סך אין דעם ביכל) לאָזט זיך אויס מיט די דאָזיקע ווערטער:
און באַרויִקטע, ערלעך־פֿרומע,
װעלן שװײַגן די נעכטיקע פֿרײַנד,
און מײַן שכן װעט צו מיר קומען
מיט אַ האַק אין דער לינקער האַנט.
די לינקע האַנט איז אַ סימן פֿון עפּעס אויסערגעוויינטלעכס סײַ אין דעם באַגעגעניש און סײַ אין דעם וואָס האַלט די האַק: אָדער ער איז אַ געלינקטער, אָדער ער האָט אויסגעביטן די הענט ווי אַ צוגרייטונג אויף זײַן קומעדיקער אויפֿגאַבע וואָס ער קלײַבט זיך אויסצופֿירן. דער מחבר גיט אָנצוהערן אַז דער ברודערמאָרד איז נישט קיין אומיושר וואָס דערצאָרנט די הימלען, נײַערט אַ „רגילות אויף דער ערד.“ אַזאַ התנצלות אויף דער וועלטס אומסדר ווערט אויסגעדריקט אין אַן אַנדער ליד, אויך אָן אַ טיטל, וואָס איז שוין פֿריִער אַרויס אין דער אַנטאָלאָגיע „טראָט בײַ טראָט“, און וואָס געפֿינט זיך באַלד נאָך דער „האַק“ אין „אָפּגעברענטע שטעט“:
עמעצנס אומקלאָרע װערטער
האָט אַ צװײטער ניט דערהערט,
און דער ברודער װערט אַ מערדער,
ס'אַ רגילות אױף דער ערד.
אַלע מענטשן זײַנען שׂונאים,
אַלע ברידער, אַלע שװעסטער,
אַלע טוען, װאָס זײ קאָנען,
סײַ דער בעסטער, סײַ דער ערגסטער.
אַזאַ מין מאָראַל־פֿילאָסאָפֿיע: יעדער האָט יענעם פֿײַנט, נישט געקוקט אויף די באַמיִונגען נאָך מעשׂים־טובֿים — קען זײַן צוליב מיספֿאַרשטענדענישן, נאָר אויך צוליבן דרך־הטבֿע און דעם מענטשישן אויפֿפֿיר.
Some might object to this, pointing to the various programs that support literary work relating to Yiddish, including the Yiddish Book Center, the summer programs, Yidish vokh, and Yiddish farm. But the conversations held in these environments are not necessarily conducted in Yiddish, as is the case with the Translation Fellowship at the Book Center, and the language programs do not focus on supporting or critiquing literary work. This is to say nothing of the lack of readers and even greater lack of publishers.
Poet Velvl Chernin, who is also the book’s publisher, ably traces the outlines of Nekrasov’s poetic world in an introduction to the collection: 1 1Opgebrente shtet is the first offering from Chernin’s new publishing house, Hayntsaytike yidishe literatur (“Contemporary Yiddish Literature).” first, that Nekrasov is not a native speaker; second, that this is not evident from his poems, which are expressive and fluent; and third, that Nekrasov himself is a distinguished representative of a unique phenomenon—the flowering of Yiddish language studies and education in St. Petersburg, Russia. I agree with the first two points which are merely matters of fact; the third point I also agree with, but St. Petersburg plays a unique role in Nekrasov’s poetry, not merely as a site of literary foment, but the locale of the narrator’s musings and thwarted happiness.
The poems themselves are introspective, admitting the reader into the narrator’s internal world, not defined by morality and piousness, but often with a sudden revelation of mortality. One poem (without a title, as are many in the collection) ends this way:
Now calmly, with honest piety,
Quietly wait longterm friends.
My neighbor will come to me, silently,
An axe held in his left hand.
The left hand indicates something out of the ordinary about this encounter and the axe-holder: either he is left-handed, or he has switched hands as special preparation for the task he is about to perform. Nekrasov suggests that when one neighbor murders another the heavens are not offended by the injustice, it’s just a “custom of the earth,” as he expresses it in another poem, which functions as a sort of apologia for the world’s order.
Someone’s spoken words unclear
someone else misunderstood
so brother turns a murderer -
that’s the fashion of the world.
Everybody hates each other
everyone does what they can
all the sisters and the brothers
worst and best among all men.
2
2
My translation previously published, along with Nekrasov’s poem, in Step by Step: Contemporary Yiddish Poetry, ed. Elissa Bemporad & Margherita Pascucci.
This poem directly follows the appearance of the above quoted “axe” in the collection. Here, the poet lifts the curtain on a kind of moral philosophy: all people hate each other, despite their efforts towards good. Perhaps this is due to misunderstandings, but it’s also the nature of the world and of human behavior.
צי איז אַזאַ שׂינאה אַ פּראָדוקט פֿון דער געשיכטע? אין די לידער זעט מען אַ קנאַפּן באַווײַז דערפֿון. דער נאַראַטאָר דערמאָנט נישט קיין אַמאָליקע געשעענישן; קיין ספּעציפֿישע מענטשן ווערן דאָ נישט דערמאָנט און ווייניק ערטער. דעם גאַנג פֿון דער היסטאָריע, און די סעזאָנען, זעט מען אויך נישט. טייל פֿון די דאָזיקע לידער קומען אַפֿילו פֿאָר מחוץ דער צײַט, כּאילו די פּראָבלעמען (צי קאָמפּלעקסן) פֿון בשׂר־ודם זײַנען געקניפּט און געבונדן אויף אייביק מיט דעם מענטשנס קיום:
איצט זײַנען מיר בײדע טױט,
און אין דער גאַנצער װעלט שטײט דער אײביקער האַרבסט.
אויב מיר זײַנען מחוץ דער ספּעציפֿישער געשיכטלעכקייט, און אויסגעוואָרצלט פֿון געאָגראַפֿישן קאָלאָריט, טאָ וואָס דערלאָזט נישט די דאָזיקע לידער זאָלן אַרײַנפֿאַלן אין אַ פּעסימיסטישער מאָנאָטאָנקייט? מיר דאַכט: די ליבע, אָדער אַ ראָמאַנטישער ניהיליזם. אין כּמה ערטער נעמט זיך אונטער דער מאָדערניסטישער נאַראַטאָר אויסצוזוכן די ליבע וויסנדיק שוין אין פֿאָרויס אַז זי טויג אויף כּפּרות — צי אויף געלעכטער:
מיר עסן מיט אײן גאָפּל פֿון אײן טעלער.
אין װינקל זיצט אַ קראַנקער מאַנעקען,
מײַן אָפּשפּיגלונג. איך האָב אים באַלד דערקענט.
דו ביסט מײַן האָב־און־גוטס, איך בין דײַן פֿעלער.
דער קאָפּ איז פּוסט. ס'איז גוט צו רעדן סתּם.
די קעלנערקע ברענגט אונדז אַ בעכער סם.
מע זאָגט דאָך „האהבֿה מקלקלת את השורה“, די ליבע איז אַזאַ משוגעת. אָדער אפֿשר איז דאָס אַ בשותּפֿותדיקער זעלבסטמאָרד. אין יעדן פֿאַל איז דאָס שותּפֿות אַ ממשותדיקס.
נעקראַסאָוו איז משדך די אומפּערפֿעקטע ליבע מיטן מאָטיוו פֿון דער פֿאַרוואָרלאָזטער שטאָט. ליידיקע באַנען אײַלן זיך דורך גלײַכגילטיקע נעכט, די קליאַמקעס טראָגן די צייכנס פֿון פֿאַרשטערטער ליבע, און פּאָרלעך זיצן, אַליין־און־צוזאַמען, אין קאַפֿעען.
נאָר עפּעס איז װידער ניטאָ,
עס פֿעלט, און מע קען ניט געפֿינען.
אַ מײדל שטעלט אָפּ אַן אױטאָ
אַ הונדערטער זיך צו פֿאַרדינען.
מ'איז זיך מישבֿ: דאָס מאָדערנע שטאָטלעבן איז אין די לידער גאָר נישט קיין טרייסט. ליבע היט אַוודאי נישט קעגן טויט אָדער צעפֿאַלונג. זי ברענגט בלויז אַ פֿאַרדינסט און אַ שטיקל געזעלשאַפֿט פֿאַרן טויט. נישט די צײַט, נישט די געשיכטע זײַנען שומר־ומציל. און וואָס איז מיט דעם דאָרף אָדער דעם פֿעלד? אפֿשר זײַנען זיי אַ מקום־מיקלט פֿון דעפֿעטיסטישע געדאַנקען, דאָרט וווּ אַלץ איז פּשוט און זיס? לאַוו־דווקא.
אין אַ דאָרף
סע הענגט אַ טיפֿע נאַכט.
דער מאַגאַזין איז לאַנג פֿאַרמאַכט,
און אױפֿן גאַניק שלאָפֿט אַן אַלטער װעכטער,
אַ ביקסל אױף די קני.
קום צו צו אים און גיב אַ זעץ אין קאָפּ,
און ס'װעט ער
אַראָפּ
פֿון גאַניק
אױף דער ערד.
סע גײט אים, אַז כ'בין ניט
קײן מערדער,
ניט קײן גנבֿ.
איך גײ פֿאַרבײַ, און ער האָט ניט דערהערט.
דעם אַלטן וועכטער וועט מען צו רעכט מאַכן. דער נאַראַטאָר רעדט צו דעם לייענער, ער זאָל אים מאַכן אַ סוף. נאָר דאָס איז נישט קיין אַקט פֿון ווירדע אָדער כּבֿוד. מיר גייען מערנישט פֿאַרבײַ, אָן אַ ראָלע צי אָנשפּאַר.
ווי מען דערמאָנט אין אַן אַנדער ליד (אָן אַ טיטל), „רעאַנימאַטאָרן קענען אַלץ.“ וואָס ווערט דאָ אָבער רעאַנימירט? דער נאַראַטאָר בינדט אונדז נישט צו קיין אידעאָלאָגיע און ווערט נישט באַגלייט פֿון קיין לאַנדשאַפֿט צי געשיכטע. אונדז ווערן גיכער פֿאָרגעשטעלט אומהיימלעכע, פֿראַגמענטירטע אימאַזשן. מיר זײַנען עדות צו האָפֿענונגסלאָזיקייט און גוואַלד, צוקוקערס צו פֿאַרשטערטער ליבע, אַפֿילו מיר גייען נאָר פֿאַרבײַ און פֿאַרשמוציקן אַליין נישט די הענט.
צוליב דעם וואָס דער ייִדיש־פּאָעט פֿון 21סטן יאָרהונדערט געפֿינט זיך אָפֿט מאָל אויף די ראַנדן, איז קיין חידוש נישט וואָס ייִדיש איז די שפּראַך פֿון נעקראַסאָווס רעאַנימירטע אויסגעוואָרצלטקייט. דאָס הייפֿעלע הײַנטיקע דיכטער געפֿינט זיך נישט אויף איין אָרט צוזאַמען, האָט ווייניק ליטעראַרישע פֿירגייערס בשותּפֿות, און לייענט מסתּמא נישט די זעלבע נישט־ייִדישע פּאָעטן אויף די לאַנדשפּראַכן. צווישן 0 ביז 2 ביכער פּאָעזיע ווערן אַרויסגעלאָזן אַלע יאָר, און די 2–3 זשורנאַלן וואָס זײַנען נאָך פֿאַראַן נעמען אַרײַן בלויז געציילטע לידער אין יעדן נומער. 3 3 מע קען אפֿשר זאָגן אַז די חרדישע שרײַבערס זײַנען נישט אויסגעוואָרצלט. זייער שאַפֿונג אָבער, אַרויסגעגעבן בדרך־כּלל אונטער פּסעוודאָנימען, הענגט אָפּ טיילווײַז אין אַ ראַנדיקייט. דאָס שרײַבן פּאָעזיע איז שוין אַ טועכץ פֿון אַן אָפּגעפֿאָרענעם פֿון דרך. מע זעט נישט די דיכטונג בײַ „זיי“ ווי אַ באַרוף, און אַוודאי נישט ווי אַ פּרנסה, נישט מער ווי בײַ „אונדז“.
דאָס אויסגעוואָרצלטע מעג אָבער רעאַנימירט ווערן. די ייִדישע ליטעראַטור איז אָנגעפּיקעוועט מיט תּחית־המתים, אָדער באַשאַפֿונג אין גײַסט פֿון אַבֿלות. ס'קען גרײַלעך זײַן אַז ערגעץ אויפֿן וועג, פּאַזע סם־בעכער־קאַפֿעען און גאַניק־אָנגרײַפֿן, טעלעבענדעט זיך אַדורך אַ גולם, נע־ונד, מיט ישׂראל נעקראַסאָווס אַ פּסוק אויפֿגעשריבן מיט אַש אויף זײַן שטערן.
Is such hatred a product of history? We see little evidence of that in these poems—or, at any rate, the narrator doesn’t mention past events; no specific people are mentioned, and few places. Further, we don’t see much recognition of the passage of history, or of the seasons. A number of Nekrasov’s poems are even set outside of time, as if the problems (or complexes) of human beings are eternally part and parcel of the human condition. “Now we’re both dead,” reads another poem, “and eternal autumn / remains in the world.”
If we are outside of historical specificity, and not rooted in a thick geographic locale, what saves these poems from pessimistic monotony? I think it is love, or a romantic nihilism. In many places here, the modernist narrator takes it upon himself to seek love knowing in advance that it will be useless, even laughable:
We eat, sharing a plate and fork.
An ailing mannequin sits in the corner:
My reflection. I recognized him there.
You are my property — I am your error.
The brain is empty. Sometimes it’s good to talk.
The waitress brings us both a poisoned cup.
Perhaps this a folie d’amour (love’s craziness) which makes people take leave of their senses. Or perhaps it isr a shared suicide attempt, but in any case the sharedness is concrete and consequential.
Nekrasov pairs imperfect love with the motif of the wretched city. In this city, empty trains trundle through unfeeling nights, doorknobs bear signs of thwarted love, and couples sit, alone-and-together, in cafes.
Perhaps, after all, one can
Begin from what was lost.
But something is always — not there
Not to be found again.
A girl stops a car
To earn a hundred, at least.
Upon reflection, the reader finds that modern urban life is not a source of comfort in these poems. Love does not guard against decay and death after all—it’s just a way to earn money and find companionship before death. Time and history do not play protective roles. What about the country or the open field? Could they serve as a refuge from such defeatist thoughts? In the village, where everything is simpler and sweeter? Not really:
An old guard sits on the porch,
A shotgun on his lap
Go up to him and beat him in the head,
So he’ll fall
To the ground.
It happens that I’m no
Murderer
Or thief.
I was passing by.
He didn’t hear me come round.
The old guard is destined for elimination; Nekrasov urges his readers to make a violent end of him (“go up to him and beat him in the head”). But this is not an act of any worth or honor, we are merely “passing by,” lacking an anchor or identifying locale.
As the narrator reminds us elsewhere in the book, reanimators are capable of anything. But what, in this collection, is being reanimated? Nekrasov does not tell us to bind ourselves to a particular ideology and we do not find ourselves embraced by a particular geography or history. Rather, we are presented with a series of fragmented, disquieting images. We are witness to hopelessness and violence, and are bystanders to thwarted love—even if we do not participate in any of it directly.
It is no surprise that Yiddish is the medium of Nekrasov’s reanimated dislocation: a Yiddish poet in the twenty-first century is likely to be marginalized.
Nevertheless, what’s dislocated can be reanimated. Jewish literature is replete with such revivification in times of trauma, or—at least—creation fueled by mourning. Perhaps, somewhere on the road past poison-chalice restaurants and porchside ambushes, a golem lurches along, without fixed abode, a verse of Yisroel Nekrasov’s written in ash on its forehead.
